Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

derlijke arbeider en daardoor de duur van zijn arbeidskracht wordt verkort, zal een snellere vervanging
nodig zijn, van hetgeen versleten is; we zien derhalve een toeneming van de slijtagekosten
bij de reproductie van de arbeidskracht, evenals het dagelijks te reproduceren waardedeel van
een machine groter wordt naarmate men die machine sneller verslijt. Het kapitaal schijnt dus in
zijn eigen belang te zijn aangewezen op een normale arbeidsdag.
De slavenhouder koopt zijn arbeiders zoals hij een paard koopt. Wanneer hij een slaaf verliest,
verliest hij een kapitaaldeel, dat hij door een nieuwe besteding op de slavenmarkt moet vervangen.
Maar: ‘De rijstvelden van Georgië en de moerassen van Mississippi mogen op een fatale
wijze schadelijk zijn voor de menselijke constitutie, nochtans is de vernietiging van menselijk
leven niet zo groot of zij kan worden goedgemaakt uit de overvloedige reservoirs van Virginia en
Kentucky. Overwegingen van economische aard, die nog een zekere waarborg konden bieden
voor een menselijke behandeling van de slaven voor zover het belang van de meesters samenviel
met het welzijn van de slaven, worden na de invoering van de slavenhandel omgekeerd de oorzaak
van de meest extreme vernietiging van de slaven; immers zodra de slaaf door toevoer uit
andere negerreservoirs kan worden vervangen, wordt zijn levensduur minder belangrijk dan zijn
productiviteit tijdens zijn leven. In een op slavenarbeid gebaseerd economisch stelsel is het derhalve
een stelregel dat in landen met een slaveninvoer de meest effectieve economie die is, waarbij
de grootst mogelijke hoeveelheid arbeid in de kortst mogelijke tijd uit het menselijk vee (human
cattle) wordt geperst. Juist in de tropische landbouw, waar de jaarlijkse winsten vaak gelijk
zijn aan het totale kapitaal van de plantages, wordt het leven van de neger op de meest roekeloze
wijze opgeofferd. Het is de West-Indische landbouw, sinds eeuwen de bron van fabelachtige rijkdommen,
die miljoenen van het Afrikaanse ras heeft verslonden. Op het ogenblik is het in Cuba,
waar de opbrengsten in miljoenen worden geteld en waar de planters vorsten zijn, dat we bij de
slavenklasse behalve het grofste voedsel de meest uitputtende en onophoudelijke afbeuling zien
en waar we door de langzame kwelling van overmatige arbeid en het gebrek aan slaap en rust een
groot deel op directe wijze te gronde zien gaan.’[106]
Mutato nomine de te fabula narratur! (Indien de naam veranderd wordt, is het verhaal op uzelf
van toepassing!) Lees in plaats van slavenmarkt arbeidsmarkt, in plaats van Kentucky en Virginia
Ierland en de landbouwgebieden van Engeland, Schotland en Wales, in plaats van Afrika Duitsland!
We hebben gezien hoe door de overmatige arbeid in Londen opruiming wordt gehouden
onder de bakkers en desondanks is de Londense arbeidsmarkt voor het bakkersbedrijf voortdurend
overladen met Duitse en andere ten dode opgeschrevenen. We zagen dat de pottenbakkerij
een industrie is, waar het leven maar kort duurt. Ontbreekt het daarom aan arbeiders voor de aardewerkindustrie?
Josiah Wedgwood, uitvinder van de moderne pottenbakkerij en van huis uit zelf
een gewone arbeider, verklaarde in 1873 voor het Lagerhuis dat in deze bedrijfstak in totaal
15.000 à 20.000 personen werkzaam zijn.[107] In het jaar 1861 bedroeg alleen al de bevolking
van de stedelijke centra van deze industrie in Groot-Brittannië 101.302 zielen. ‘De katoenindustrie
bestaat 90 jaar. . . In de tijd van drie generaties van de Engelse natie heeft zij negen generaties
katoenarbeiders verslonden.’[108] Toch vertoonde de arbeidsmarkt gedurende enkele perioden
van koortsachtige bloei ernstige leemten, bijvoorbeeld in 1834. Maar de heren fabrikanten stelden
toen de opzichters van het Armenwezen voor de ‘overtollige bevolking’ van de landbouwgebieden
naar het noorden te sturen, waarbij zij verklaarden dat ‘de fabrikanten hen zullen absorberen
en verbruiken.’[109] Dit waren hun eigen woorden. ‘Met goedvinden van de opzichters van het
Armenwezen werden in Manchester agenten benoemd. Men maakte lijsten op van landarbeiders