Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

modderige vloer onder zich, vaak met zijn enige kleren, die hij heeft, drogend aan het lijf gebruikt
hij met vrouw en kinderen zijn avondeten. Verloskundigen, die gedwongen waren een deel
van de nacht in deze hutten door te brengen, hebben beschreven hoe hun voeten wegzonken in de
modderige grond en hoe zij genoodzaakt waren een gat in de muur te maken - geen zware arbeid!
- om zelf aan een beetje frisse lucht te komen. Talrijke getuigen uit verschillende milieus hebben
bevestigd dat de ondervoede landarbeider iedere nacht blootstaat aan deze en andere voor de gezondheid
verderfelijke invloeden en voor het gevolg hiervan, een verzwakt en aan klierziekten
lijdend volk, ontbreekt het waarachtig niet aan bewijzen. . . De verklaringen van de armverzorgers
van Carmarthenshire en Cardiganshire tonen op treffende wijze aan dat daar dezelfde toestanden
heersen. Hier komt nog een grotere plaag bij: het toenemen van idiotisme. Nu nog iets
over de klimatologische omstandigheden. Gedurende acht tot negen maanden per jaar woeden
heftige zuidwestenwinden over het gehele gebied: zij brengen stortbuien mee, die voornamelijk
op de westelijke heuvels van de helling neerkomen. Bomen zijn, behalve op beschutte plaatsen,
schaars; waar bomen op onbeschutte plaatsen staan, zijn zij door de wind misvormd. De hutten
staan meestal verscholen achter een glooiing, vaak ook in een kloof of in een steengroeve; slechts
de kleinste schapen en het inheemse vee kan op de weide leven. . . De jongere mensen trekken
naar de oostelijke mijngebieden van Glamorgan en Monmouth. . . Carmarthenshire is de kweekplaats
van de mijnbevolking en tevens haar hospitaal . . .De bevolking houdt haar aantal slechts
moeizaam in stand. Bijvoorbeeld in Cardigan shire:
Rapport van dr. Hunter in: Public Health. Seventh Report, 1864, London, 1865, pp. 498-502 passim.
[162] In 1865 werd deze wet iets verbeterd. De ervaring zal spoedig leren dat een dergelijke
knoeierij niets helpt.
[163] Om hetgeen volgt te begrijpen moet men weten dat close villages (gesloten dorpen) dorpen
zijn, waarvan de grond in handen is van één of enkele grootgrondbezitters; open villages (open
dorpen) zijn dorpen, waarvan de grond in handen is van vele kleinere eigenaars. Het is in de open
villages, waar bouwspeculanten arbeiderswoningen en logementen kunnen neerzetten.
[164] Een dergelijk showdorp ziet er heel keurig uit, maar is even onecht als de dorpen die Katherina
II zag op haar reis naar de Krim. In de laatste tijd wordt ook de schaapherder vaak uit deze
showdorpen verbannen. Bijvoorbeeld bij Market Harborough is een schapenfokkerij met ongeveer
500 acres land, waarvoor slechts de arbeid van één man nodig is. Om de lange tochten
over deze wijde vlakten, de prachtige weiden van Leicester en Northampton, te voorkomen,
placht de herder een arbeiderswoning bij de hoeve te krijgen. Thans geeft men hem een dertiende
shilling voor onderdak, dat hij ver weg, in het open dorp, moet vinden.
[165] ‘De huizen van de arbeiders (in de open dorpen, die natuurlijk steeds overbevolkt zijn -M.)
zijn gewoonlijk in rijen gebouwd met de achterzijde op het uiterste randje van het stuk grond,
waarvan de bouwspeculant de eigenaar is. De huizen hebben daardoor behalve aan de voorzijde
geen toevoer van licht en lucht.’ Rapport van dr. Hunter, t.a.p., p. 135. ‘Zeer vaak is de kroegbaas
of de winkelier van het dorp tegelijk de verhuurder van de woningen. In dit geval heeft de land-