Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

waarde verkopen en er desondanks aan het einde van het proces meer waarde uithalen dan hij er
in stopte. Zijn ontplooiing tot vlinder moet tegelijkertijd zowel binnen als buiten de sfeer van de
circulatie plaatsvinden. Dit zijn de voorwaarden van het probleem. Hic Rhodus, hic salsa! (Hier
is Rhodos, spring hier!).
3. Koop en verkoop van arbeidskracht
De waardeverandering van het geld, dat in kapitaal moet worden omgezet, kan niet in het geld
zelf plaatsvinden; immers als koopmiddel en als betaalmiddel realiseert het slechts de prijs van de
waar, welke met het geld wordt gekocht of betaald, terwijl het — indien het zijn eigen vorm
handhaaft — versteent tot een fossiel van onveranderlijke waardegrootte.[38] Evenmin kan de
verandering plaatsvinden in het tweede deel van de circulatie, de wederverkoop van de waar,
want door deze handeling wordt de waar slechts uit haar natuurlijke vorm weer omgezet in de
geldvorm. De verandering moet dus plaatsvinden met de waar, die bij de eerste handeling, G —
W, wordt gekocht, echter niet in haar waarde, want er worden equivalenten geruild: de waar
wordt tegen haar waarde betaald. De verandering kan dus slechts ontstaan uit haar gebruikswaarde
als zodanig, dat wil zeggen uit haar verbruik. Om uit het verbruik van een waar waarde te halen,
moet onze geldbezitter zo gelukkig zijn binnen de sfeer van de circulatie, op de markt, een
waar te ontdekken, waarvan de gebruikswaarde zelf de bijzondere eigenschap bezit bron van
waarde te zijn, dus waarvan het werkelijke verbruik belichaming van arbeid is, dat wil zeggen
schepping van waarde. En op de markt vindt de geldbezitter een dergelijke bijzondere waar: het
arbeidsvermogen of de arbeidskracht.
Onder arbeidskracht of arbeidsvermogen verstaan wij het geheel van de lichamelijke en geestelijke
bekwaamheden, welke bestaan in het lichaam, in de levende persoonlijkheid van een mens en
die hij gebruikt zo vaak hij een of andere gebruikswaarde voortbrengt.
Er moet aan verschillende voorwaarden worden voldaan wil de geldbezitter op de markt arbeidskracht
als waar aantreffen. Op zichzelf brengt de warenruil geen andere relaties van afhankelijkheid
met zich mee dan die, welke uit de eigen aard van die ruil voortvloeien. Hieruit volgt, dat de
arbeidskracht op de markt slechts als waar kan verschijnen voor zover en omdat zij door haar eigen
bezitter, door de persoon van wie de arbeidskracht is, als waar wordt aangeboden of verkocht.
Wil de bezitter haar als waar verkopen, dan moet hij over haar kunnen beschikken, dus
moet hij de vrije bezitter van zijn arbeidsvermogen, van zijn persoon zijn.[39] Hij en de geldbezitter
ontmoeten elkaar op de markt en treden met elkaar in contact als gelijkwaardige warenbezitters,
die zich alleen daardoor onderscheiden dat de een koper, de ander verkoper is, beiden dus
juridisch gelijke personen. Een dergelijke verhouding kan slechts blijven bestaan zolang de eigenaar
van de arbeidskracht haar steeds voor een bepaalde tijd verkoopt; immers verkoopt hij haar
met huid en haar, eens en voor al, dan verkoopt hij zichzelf, verandert zichzelf van een vrij man
in een slaaf, van een warenbezitter in een waar. Als persoon moet hij zijn arbeidskracht steeds
beschouwen als zijn eigendom en dus als zijn eigen waar; dit kan slechts voor zover hij haar tijdelijk,
voor een bepaalde periode, aan de koper ter beschikking stelt, aan hem het verbruik laat en
derhalve niet door verkoop afstand doet van zijn eigendom.[40]
De tweede essentiële voorwaarde, wil de geldbezitter op de markt arbeidskracht als waar aantreffen,
is dat haar bezitter in plaats van waren te kunnen verkopen waarin zijn arbeid is belichaamd,