Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

Maar de enkele waardevorm gaat vanzelf in een meer volledige vorm over. Door middel van deze
vorm wordt de waarde van waar A weliswaar slechts uitgedrukt in een enkele waar van een ander
soort, maar het doet er echter helemaal niet toe van welk soort deze tweede waar is: jas of ijzer of
tarwe, enzovoort. Dus voor één en dezelfde waar bestaan verschillende eenvoudige waarde-uitdrukkingen
al naar gelang die waar nu eens met de ene, dan weer met de andere warensoort in
een waardeverhouding wordt geplaatst.[22a] Het aantal mogelijke waarde-uitdrukkingen van een
waar wordt slechts beperkt door het aantal warensoorten, die verschillen van de eerste waar. De
afzonderlijke waarde-uitdrukking van die waar verandert dus in een voortdurend verlengbare
reeks van verschillende eenvoudige waarde-uitdrukkingen.
B. Totale of ontplooide waardevorm
z waar A = u waar B, of = v waar C, of = w waar D, of = x waar E, of = enzovoort.
(20 el linnen = 1 jas, of = 10 pond thee, of = 40 pond koffie, of = 1 mud tarwe, of = 2 ons goud,
of = 1 / 2 ton ijzer, of = enzovoort.)
1. De ontplooide relatieve waardevorm
Wij hebben nu de waarde van een waar, bijvoorbeeld linnen, uitgedrukt in de talloze andere elementen
van de warenwereld. Elk van de andere warenlichamen wordt spiegel van de
linnenwaarde.[23] Zo komt deze waarde zelf pas echt te voorschijn als ongedifferentieerde gestolde
menselijke arbeid. Immers, de arbeid die deze waarde vormt is nu uitdrukkelijk voorgesteld
als arbeid, die gelijk is aan elke andere menselijke arbeid, ongeacht de natuurlijke vorm en
dus onverschillig of deze in jassen of in tarwe of in ijzer of in goud enzovoort belichaamd is.
Door de waardevorm staat het linnen nu dus niet meer in een maatschappelijke verhouding tot
één enkele andersoortige waar, maar tot de gehele warenwereld. Als waar is het linnen burger van
die wereld. Tevens ligt in de oneindige reeks van haar uitdrukkingen opgesloten dat de warenwaarde
onverschillig staat tegenover de bijzondere vorm van de gebruikswaarde, waarin zij te
voorschijn komt.
Bij de eerste vorm, 20 el linnen = 1 jas, kan het toevallig zo zijn dat deze twee waren in een bepaalde
kwantitatieve verhouding ruilbaar zijn. In de tweede vorm daarentegen zien wij onmiddellijk
dat het hier beslist geen toevallig verschijnsel is, maar iets dat zich hiervan wezenlijk onderscheidt.
De waarde van het linnen blijft even groot, onverschillig of deze door jassen of door
koffie of door ijzer, enzovoort wordt voorgesteld, door de talloze verschillende waren die het eigendom
zijn van de meest uiteenlopende bezitters. De toevallige verhouding tussen twee individuele
warenbezitters houdt op te bestaan. Het wordt duidelijk dat niet de ruil de waardegrootte
van de waar bepaalt, maar omgekeerd de waardegrootte van de waar haar ruilverhoudingen.
2. De bijzondere equivalentvorm
In de waarde-uitdrukking van het linnen geldt iedere waar (jas, thee, tarwe, ijzer, enzovoort) als
equivalent en derhalve als waardelichaam. De bepaalde, natuurlijke vorm van elk van deze waren
is nu een van de vele bijzondere equivalentvormen. Op dezelfde manier gelden de vele bepaalde,