TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞ LIK, GÖÇ, MÜLTEC İ YE YABANCILAR HUKUKUNDAK İ GÜNCEL GELİŞMELER2. Hiç Kimse Keyfi Olarak Vatandaşlığından YAHUMahrum EdilemezDO ĞAN'INİrade d ışı vatandaşlığın kaybının kabul edilmesinde- TEBUGIki temel dü şünce, devletin siyasi, sosyal ya da ekonomik nedenlerleki şiyi artık vatanda şlığında istememesidir. Devletintek yanl ı tasarrufu ile ki şinin vatandaşlığına son verebileceği,uluslararas ı hukukta da kabul edilmektedir. Uluslararasıhukukta ki şinin iradesi d ışında vatanda şl ığına son verilmesindetek bir şart aranmaktadır; keyfi olmamak. 1948 tarihliInsan Haklan Evrensel Beyannamesi'nin 15. maddesindeşahısların keyfi olarak vatandaşlıktan çıkar ılamayacaklarıkabul edilmi ştir. Dolay ıs ıyla, uluslararası hukukta, "keyfi"olmamak şartıyla devletin tek yanl ı olarak ki şinin iradesi d ı-şında vatanda şlığına son verebileceği kabul edilmektedir. Kişininiradesi dışında vatandaşliğına son verilmesinin "keyfi"olmamas ı için, bir kısım objektif şartlar ın varlığı aranmaktadır.Bu şartlar;-Kişinin iradesi dışında vatandaşlığına son vermeyi gerektirecekeylem veya i şlemler önceden objektif olarak belirlenmişolmalıdır. Hangi tür eylem veya i şlemler sebebi ilekişinin vatanda şlığma son verilebileceği önceden, içeriği objektifolarak anla şılabilecek kavramlarla tespit edilmi ş olmal ı-d ır. İğeriği objektif olarak anla şılamayan kavramlara dayan ı-larak kişinin vatandaşliğına son vermek uluslararas ı hukukaaykır ı olacakt ır.-Verilen kararlar yarg ı denetimine tabi olmalıd ır. Verilenkararlar yargı denetimine tabi olmaz ise, idareye keyfidavranma imkAnı tanınmış olacaktır ki, bu da kabul edilmemektedir.Ba şka bir anlatımla, ki şinin iradesi dışında vatandaşlığınason verilebilmesinin uluslararas ı hukuka uygun kabuledilebilmesi, idarenin vermiş olduğu kararların bağımsızyargının denetimine tAbi olmas ı şartına bağlaıımaktad ır.Anayasa'da "Hiçbir Türk, vatana bağlil ıkla bağdaşmayanbir eylemde bulunmad ıkça vatanda şlıktan çıkar ılamaz." (m.66/4)hükmüne yer verilmi ştir. 403 say ılı TVK'da ve Tasar ı'da hangitür eylemler sebebi ile ki şinin vatandaşliğına iradesi d ı-153