TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞLIK, GÖÇ, MÜLTECi VE YABANCILAR IIUKUKUNDAK İ GÜNCEL GELİŞMELERyabancı bir devletin kanunlarına göre yabancı bir ülkede ku- FÜGENrularak tüzel kişilik kazanmış ki şileri, Kanun'un uygulanma- SARGIN'IN51 bakımından " saymaktad ır. Aynca, tüzel kişiler- UBUGiden, ticaret şirketleri dışmda kalan demek ve vakıfların hemtaşınmaz mal edinnıeleri hem de sınırl ı ayni haklardan yararlanmalarıtümüyle yasaklarımıştır. Bir başka deyişle, VakıflarKanunu, Dernekler Kanunu ve Türk Medeni Kanunu hükümleridahilinde Türk tebaas ı olmad ıkları tespit edilen demek vevak ıfların, Türkiye'de hiç bir surette ta şınmaz mal edinmelerive "lehlerine" herhangi bir s ınırlı ayni hak tesisi, "rehin hakk ı"da dahil olmak üzere mümkün olamayacaktır. Lehlerine ifadesindenhareketle, demek ve vak ıflann Kanun'un yürürlüktarihinden önce sahibi olduklar ı ta şınmaz mallar üzerinde butür bir hak tesis edebilmeleri ise mümkün gözükmektedir.Bu aşamada, 20 Şubat 2008 tarihli ve 5737 say ılı VakıflarKanunu'nun 12. maddesinin son fıkras ı üzerinde durulmalidır.Madde hükmü aynen şöyledir: "Kurucularının çoğunluğuyabancı uyruklu olan vak ıfların taşınmaz mal edinmeleri hakk ında,22.12.1934 tarihli ve 2644 say ılı Tapu Kanunu'nun 35. maddesiuygulan ır." Bu özelliği haiz vakıflar bakımından, 35. maddehükümlerinin uygulanaca ğını öngören Kanun hükmü bir tahliletabi tutulacak olursa, söz konusu ifade iki şekilde yorumlanabilir:Bunlardan ilkine göre, kural olarak, Türk kanunlarınauygun biçimde kurularak tüzel kişilik kazanan bir vak ıf,Türk vakfı niteliğini haizdir ve sahip oldu ğu bu tüzel kişilik,onu oluşturan ki şilerin hukuki kişiliğinden ve tabiiyetindentümüyle bağımsızd ır. Ancak, Vak ıflar Kanunu ile bu nitelik-Esasen Türk tebaas ı olan cemaat takıfları bakımından geçmiş dönemdeyap ılan tartışmalar ve yabanc ı muamelesi uygulaması, yeni VakıflarKanunu ile 3. maddesinde yapılan tanım dahilinde de açıkça görüleceğigibi, sona ermiştir. Bu maddede tanımlandığı üzere, ad ı geçen vakıflar,vakfiyeleri olup olmadığma bakılmaks ızm 2762 sayılı Vak ıflar Kanunugereğince tüzel kişilik kazanmış, mensupları Türkiye Cumhuriyetivatandaşı olan Türkiye'deki gayrimüslim cemaatlere ait tüzel ki şiliklerdir.20 Şubat 2008 tarihli ve 5737 say ılı Vakıflar Kanunu metni içinbkz., RG, 27 Şubat 2008, S. 26800. Cemaat vak ıflarının, Türk tebaası tüzelkişiler olduğu hakkında ayrmtıh bir çalışma için bkz. Ismet Sungurbey,Eski Vakıfların Yeni Sorunları, Istanbul 2001.465