TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AKrLIELLE ENm1CK1UNGEN 1M STMrSANGEHÖRIGKEITS -I AUSLiNDER- UND FLÜCHTLINGSRECMI• B[JIiNT 6.3. Mülteci ve S ığınmac ı Statüsünün Sağladığı HaklarÇIÇEKIJ NINTEBLi ĞiIç hukukta mülteci ve s ığınmacıların sığınma başvurusuyaptığı andan itibaren sahip olmas ı gereken maddi hak ve özgürlüklerinneler oldu ğunu ortaya koyan temel bir düzenlemebulunmamaktad ır. Anayasa'nın 10. maddesi, "herkes, dil,ırk, renk, cinsiyet, siyasi dü şünce, Jet sefi inanç, din, mezhep ve benzerisebeplerle ay ınm gözetilmeksizin kanun önünde e şittir" hükmüylekanun önünde e şitlik ilkesini düzenlemektedir.Arıayasa'nın 16. maddesi çerçevesinde yabanc ıların temelhak ve özgürlüklerine uluslararas ı hukuka uygun olarakkanunla bir sm ırlama getirilmediği müddetçe, mültecive sığınmacıların temel hak ve özgürlüklerden vatanda ş ileeşit bir şekilde yararlanaca ğmın kabulü gerekir. Di ğer taraftan,Anayasa'nm 90. maddesi uyar ınca, usulüne uygun şekildeyürürlüğe konmuş olan uluslararas ı antlaşmalar kanunhükmünde olup bu antla şmalar ile kanunlar ın aynı konuyudüzenleyen hükümleri arasında çelişki bulunur ise, uluslararasıantlaşma hükümlerinin öncelikle uygulanmas ı gerekir.Bu anayasal çerçeve içinde, yukar ıda mülteci ve sığınmacılannhak ve özgürlükleri konusunda ortaya konan uluslararası standartlar ın belirli koşullar altında Türk hukuku aç ısındanbağlay ıcı olduğu sonucuna var ılabilecektir. Bununla birlikte,iç hukukta mülteci ve s ığınmacıların hak ve özgürlüklerininhayatiyete geçirilmesi aç ıs ından düzenleme konusu yap ılanalanlar da bulunmaktad ır.Yerleşme ve seyahat özgürlüğü Anayasa'nm 23. maddesindevatandaş yabanc ı aynmı yapılmadan herkes için güvencealtına alınmaktadır. YİSHK'nın 17. maddesi ise mültecilerinikamet ve seyahati konusunu özel olarak düzenlenmektedir.17. maddeye göre, Türkiye'ye s ığınan yabanc ıların ancakİçişleri Bakanlığı'nın göstereceği yerde ikamet edebilecekleribelirtilmektedir. Uygulamada, bu yabanc ıların genelliklenüfusu yoğun olmayan ve asayiş yönünden problemi bulunmayanuydu illerde ikametine izin verilmektedir. Kendilerineikamet izni verilmiş mülteci ve sığmmacılara (sağlık, ziyaret,iş görüşmesi, kurs, BMMYK ile görüşme, tatil, vs. nedenlerle)354