TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AKTUELLE ENTWICKLUNGEN 1M STAATSANGEIIÖRIGKEITS -, AUSLANDER- UND FIÜCIITLINGSRECIITISRAG.DARDAĞANKiBAR'INTEBLi ĞİVatandaşın yurt d ışına çıkma hürriyeti, vatandaşlık ödevi yada ceza soru şturmas ı veya kovu şturmas ı sebebiyle s ınırlanabilir.Vatanda ş s ınır dışı edilemez ve yurda girme hakk ından yoksunbırak ılamaz".Anayasa'nın 16. maddesi ise, temel hak ve hürriyetlerin,yabancılar için, milletleraras ı hukuka uygun olarak kanunlas ınırlanabileceğini bildirir. Yabanc ıların smit dışı edilmeleri,Türk doktrininde, kişi dokunulmazlığının ve/ veya yerleşmeve seyahat özgürlü ğünün smırlandır ılnıasına ilişkin bir i şlemolarak ele al ınmıştır (Bu konuda bkz. Çelikel, A./ Gelgel, G.,Yabancılar Hukuku, B.14, İstanbul 2008, s. 107; Aybay, R., Yabancılar Hukuku, B.2, Istanbul 2007, s. 254; Çiçekli, B., YabancılarHukuku, Ankara 2007, s. 159). Sonuçta, smır d ışı etme işlemiyabancıların temel hak ve hürriyetlerine ilişkin bir s ınırlamaolarak kendini gösterdi ğinden, bu işlemin milletleraras ıhukuka aykırılık içermemesi ve kanuna dayal ı olarak gerçekleştirilmesigerekir. Öte yandan, Anayasa m. 23/son Türk vatandaşlarınınsınır dışı edilmesini yasaklamıştır.2. ilgili Yasal DüzenlemelerYabanc ıların ülkeden s ınır dışı edilmeleri, Türk hukukunda,idari bir i şlem olarak, Yabanc ıların Türkiye'de ikametve Seyahatleri Hakk ında Kanun'da 115.7.1950 tarihli, 5683sayıl ı Kanun, RG, 24.7.1950, 7564) ve Pasaport Kanunu'nda(15.7.1950 tarihli, 5682 say ılı Kanun, RG, 24.7.1950, 7564) düzenlenmiştir.403 sayıl ı mülga Türk Vatanda şlığı Kanunu'nda,iptal işleminin tamamlayıcıs ı olarak düzenlenen sınır d ışıetme işlen-dne yeni Türk Vatandaşlığı Kanununda (29.5.2009tarihli, 5901 sayıl ı Kanun; RG, 12.6.2009, 27256) yer verilmemiştir.Sınır dışı etme i şlemi, ayrıca, Türk Ceza Kanunu'nun 59.maddesinde bir güvenlik tedbiri olarak öngörülmü ştür. Ancak,sunuşumuzda, idari işlem olarak s ınır d ışı etme incelemekonusu edildiğinden, bu hüküm üzerinde durulmayacakt ır.Idari işlem olarak "sın ır dışı etme" işlemine hangi durumlar-524