TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞ LIK, GÜÇ, MÜLTEC İ VE YABANCILAR IIIIKUKUNDAK İ GÜNCEL GEL İŞMELERmaddesi gere ğince, idarenin hiçbir eylem ve i şlemi yargı mer- 60W41cilerinin denetimi d ışında değildir. Anayasa'nn getirdi ği bu ÇiÇEKİİ 'N İ Nprensip sınır dışı etme işleminin yargı denetimi d ışında kal- TEBUĞImasım öıılemiştir. Bu yüzden, s ınır dışı etme i şlemine karşıyabanc ıların idare mahkemeleri önünde dava açma yetkisivard ırPİdare mahkemelerinin s ınır dışı etme işlemlerine karşıaç ılan davalarda yapaca ğı incelemenin kapsam ı üzerindedurmak gerekir. İdare mahkemelerirtin s ınır dışı etme sebeplerininvarlığının takdiri konusunda bir inceleme yapamayacağıileri sunilebilir. Ancak, idare mahkemeleri karar ın verilmesindeşekli ve maddi bir hatanın varliğı veya kararda birgerekçe gösteriinii şse bu sebebin mevcut olup olmad ığı konusundabir inceleme yapabilmektedirler.Anayasas ı'nın 125. maddesi gereğince, yabanc ıların sınırdişi işlemine karşı idare mahkemelerinde dava ve Danıştay'datemyiz hakkı mevcut bulunmaktad ır. Açılan idari davalarkendiliğinden sınır dışı işlemini durdurmamakla birlikte, yürütmeyidurdurma karar ı sınır d ışı işlemini durdurucu bir etkiyesahip bulunmaktadır. Ancak, yabancıların sınır dışı işleminemuhatap olmaları halinde iç hukuktaki kanun yollar ı-nın etkili olmamas ı, A İHS'nin 13. maddesi bağlamında ihlalkararlarının verilmesine neden olmaktad ır.Mahkemeler, sadece iç hulcuktaki s ınır dışı etme kural vegüvsceleri ile yetinmemeli, ayn ı zamanda yap ılan işleminuluslararas ı hukuktaki temel insan haklan normiar ına uygunolup olmadığını da deneflemelidir. Danıştay'a göre, bir yabancınınülkeye girişine engel olunması veya onun yurt d ışınaçıkarılmas ı için, idarenin bu yetkinin kullan ılmasını haklıçıkaracak sebeplerin varl ığın göstermesi gerekirP9 Ayrı-Sınır dışı işlemlerine karşı yargı yolu konusunda eski tarihli bir çal ışmaiçin bkz. L. Duran (1980) "Yabanc ıların Türkiye'den Sınır Dışı Edilmesi",insan Hakları Yzll ığı, Yıl. 2, s. 23.Damştay 12. Dairesi, E.1968/363 - K.1970/258, 09.02.1970, Amnw idaresiDergisi, Cilt 7, Say ı 4, Aralık 1974, s. 240, aktaran Tarhanlı, 2000, s. 28,dipnot 85.349