TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞ LIK, GÖÇ, MÜLTECI VE YABANCILAR IIUKUKIJNDAK İ GÜNCEL GELİŞMELERMENSARGIN İ Nği Anayasa'da, yasama, yürütme ve yarg ı organlann ın görev ve yetki alantanayrılarak düzenleme yap ıldığından, Anayasa ile öngörülen ayrık durumlar TEBLJuIdışında bunlar aras ında yetki devri olanakl ı değildir. Bu husus, Anayasan ın7. maddesinde aç ıkça ifade edilerek "Yasama yetkisi Türk Milleti ad ına TürkiyeBüyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilen ıez" denilmektedir. Yasamayetkisinin devredilmezliği ilkesi uyarınca, yürütme organ ına genel, s ın ırsız, esasları ve çerçevesi belirsiz bir düzenleme yetkisi verilemez. Yürütme organının yasayla yetkili k ılınm ış olmas ı, yasayla düzenleme anlam ına gelmeyeceğinden,yürü tnıeye devredilen yetkinin Anayasa'ya uygun olabilmesi içinyasada temel esasların belirlenmesi, s ın ırların çizilmesi gerekir. Bu doğrultuda,uzmanl ık ve yönetim tekniğine ilişkin konular ın düzenlenmesi ise yürütmeorgan ına bırak ılabilir.Ddva konusu 35. maddenin ilk Jlkras ıyla yabana gerçek ve tüzel kişilerintaşınmaz edinmeleri, "karşılıkl ı olmak ve kanuni s ınırlamalara uyulmak"koşuluna bağlı tutulmuş, ancak, bu edinimin usul ve esasları gösterilmemi ştir.Oysa, hukuk devletinin yukarda belirtilen işlevlerinin ya şama geçirilebilmesiiçin, ülkenin bütünlü ğü, güvenliği, coğrafi özellikleri, stratejik konumu ve önceliklerigözetilerek yabancılar ın alacağı taşınmaz ın yeri, arazi, arsa veya binaolmas ın ın getireceği farkl ılıklar ile satın alman ın amacı, koşulları ve devirdeuyulacak usul ve esaslar gibi hususlar ın yasada belirtilmesi gerekir. Bunlarınyasada düzenlenmemi ş olmas ı, ülke bütünlüğü ve egemenliği ile doğrudan ilgiliolduğunda duraksama bulunn ıayan yabancıların taşınmaz edinimi konusunda,yetki devrine yol açacağı gibi yasaların açık, anlaşılabilir ve s ınırları belirlikurallar içermesi gereğinin hukuk güvenliğinin gerçekle mesi için ön ko şulkabul edildiği hukuk devleti anlayışına da ay/cin düşer."Döva konusu maddedeki yabanc ılar lehine taşınmaz üzerinde s ınırl ı aynthak tesis edilmesinde de ku şkusuz ayn ı Anayasal sakıncalar söz konusudur.Çünkü burada da tesis edilecek s ınırl ı aynt hak süresinin çok uzun olmas ı halinde,mülkiyet hakk ının kullan ılmas ından doğan sonuçlara benzer bir durumayol açılacağından bu hakk ın da, amacı, süresi, türü gibi özellikler ile buna ilişkinusul ve esasların Yasa'da belirlenmemi ş olması bu konularda yasama yetkisininyürütmeye devri anlam ına gelmektedir."Döva konusu 35. maddenin son jlkras ında da "kamu yaran ve ülke güvenliğibak ımından bu maddenin uygulanmayaca ğı yerleri belirlemeye BakanlarKurulu yetkilidir" denilmesi, böylece "ülke güvenli ği" yan ında "kamu yararı" gibi s ınırları belirsiz bir kavrama dayanarak Bakanlar Kuruluna bu maddeninuygulanmayacağı yerleri saptama konusunda geniş bir takdir yetkisi verilmesi,yasama yetkisinin devrine yol açmaktad ır."Yabancıların durumunun özel olarak düzenlendiği Anayasan ın 16.maddesinde, temel hak ve özgürlüklerin yabancılar için, milletleraras ı hukukauygun olarak kanunla s ınırlanabileceği öngörülmektedir. Döva konusu maddeniıvsonjikras ıyla Bakanlar Kurulu'na verilen yetkinin kullan ılmas ının ise yabancılaryönünden s ınırlama içerdiği açıktır. Bu s ınırlaman ın doğrudan yasaylayapılnıamas ı veya uygulamaya yönelik yetkilendirmen ın sın ırların ın veilkelerinin belirlenmemesi Anayasa'n ın 16. ınaddesiyle de bağdaşmamaktad ı r."Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa'n ın 2., 7. ve 16. maddelerine ayk ırıdır. iptali gerekir". RG, 26 Nisan 2005, S. 25797; Anayasa Mahkemesi kara-431