TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞ LIK, GÖÇ, MÜLTECi VE YABANCILAR HUKUKUNDAK İ GÜNCELGELİŞMELERkümeti Te şekkül Ettiğine Dair Heyeti Umumiye Kararı" ile NURAY EKŞi'N İ Nimparatorluk tüm kurumlar ıyla sona erdirilmiştir. 1924 Teş- iteti ğikilatı Esasiye Kanunu'nun, 51. maddesinde Şüray ı Devletdüzenlenmi5tir.241924 Anayasas ı'nın 51. maddesine istinaden 1925 y ılmdaŞüray ı Devlet Kanunu kabul edilmi ş; 1927 yılında üye seçimigerçekle ştirilmiş ve Şüra-yı Devlet aynı y ıl göreve başlamı5tır!51924 Te şkilatı Esasiye Kanunu, ilk defa, Şürayı Devlet'i, üyelerininseçimi ve görevleriyle birlikte düzenlemi ştir. BöyleceŞüray ı Devlet anayasal bir kurum niteli ği kazanmıştır. Üstelikidari dava kavram ı Türk hukuk sistemine ilk defa 1924Anayasas ı'nın 51. maddesi ile girmi ştir. 26 "1924 Anayasas ı 'n ındüinin, 10.1.1945 tarih ve 4695 say ılı Kanun ile sadeleştirilnıesi ile51. maddede düzenlenen 5 ı2ray ı Devlet teriminin yerini "Dan ıştay"terimi alm ıştır. Bu tarihten sonra 1946 y ılında 5 ı2ray ı Devlet Kanunundadeğişiklik yapan 4904 sayılı Kanun'da da Dan ıştay ad ı kullanılm ıştır. 1952 y ılında 5997 say ılı Kanun ile Anayasan ın eski dilinedönülmü ştür. Buna uygun olarak da 1954'teki Kanun değişikliğindeDevlet 5 ı2ras ı, 1959 y ılındaki Kanun değişikliğinde ise tekrarŞüray ı Devlet terimleri kullan ılm ı5tır". 27 1924 Anayasas ı'nın 51.maddesinden, 1924-1927 döneminde idarenin yarg ısal denetimininteorik olarak kabul edildi ği anla şılmakla beraber, ŞurayıDevletin 1927 yılmda göreve ba şlaması nedeniyle bu aradönemde idari yarg ının fiilen işlemediği söylenebilir. ÜstelikOsmanlı hanedanının erkek ve kad ın azası, 431 say ılı Kanunile vatandaşl ıktan çıkanlmış; 431 sayılı Kanun'da yer alan buhükmü icra etmek üzere ayr ı bir idari işlem yapılmanıışhr.Düstur, 3. Tertip, C. 3, s. 149.24 1924 Anayasas ı'nın 51. maddesine göre, "idarf dAva ve ihtilüfiarı rüyet vehal, Hükümetçe ihzar ve tevdi olunacak kanun lüyihaları ve imtiyaz mukaveleve şartnameleri üzerine beyan ı mütalda, gerek kendi kanunu mahsusu ve gerekkavanini saire ile muayyen vezaifi iflı etmek üzere bir Şüraıji Devlet teşkil edilecektir.Şürayi Devletin rüesa ve üzas ı vazafi mühimmede bulunmu ş ilim, ihtisasve tecrübe-leri ile mütemeyyiz zevat meyan ından Büyük Millet Meclisin-ceintihab olunur".Onur Karahanoğullan, Türkiye'de idari Yarg ı Tarihi, Ankara 2005, s. 233.26 Karahanoğullan, 234.27 Karaharioğullan, 252-253 dn. 569.81