TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AKTUEaE ENTWICKWNGEN 1M STMTSANGEHÖRIGKEITS ., AUSIİNDER- UND FLÜCHTLINGSREOITBÜI}NT uluslararası sözleşme hükümlerinin öncelikli olarak uygula-ÇÇtKti'N İN naca ğı ifade edilmektedir.49TESLIGI16. maddenin mefhumu muhal ıfınden ise yabanc ıların temelhak ve özgürlükleri alan ında sadece uluslararas ı sözleşmehükümlerinin de ğil aynı zamanda uluslararas ı hukukundiğer bütün kaynaklar ının dikkate al ınmas ı gerektiği sonucuç ıkmaktadır. Böylece, yabanc ılar aç ısından yapılacak sınırlamaların uluslararası sözleşmeler, uluslararası teamül hukukuve uluslararas ı mahkeme kararlar ı gibi kaynaklar göz önündebulundurularak gerçekle ştirilmesi gerekmektedir.Üçüncü olarak, 16. maddede yer verilen s ınırlamanın'kanunla' yapılmas ı gerektiğinden ne anlaşılmas ı gerektiğiönemli bir konudur. Maddede geçen kanun ibaresinden 'kanun'başlığıyla yay ınlanan teknik ve dar manada kanun muanlaşılacak, yoksa kanun d ışında kanundan doğan yetkiyleyap ılacak diğer düzenleyici i şlemlerde bu kapsamda değerlendirilecekmidir?16. maddenin lafzına sıkı s ıkıya bağlı bir yorum smırlamalarınkanun dışındaki tüzük ve yönetmelik gibi düzenleyiciişlemlerle yap ılmasına engel olacakt ır. Bu yakla şımın pratikbir çözüm olmayabilece ği ve 16. maddenin kanunla verilmişbir yetkiye dayanılaraic yürütme organ ınca yap ılacak dilzenlemelerleyabancıların haklar ına sınırlamalar getirilebileceğişeklinde anla şılmas ının pratik bir zorunluluk oldu ğu ifadeedilmektedir.5°Diğer taraftan, uygulamada bazen Anayasa'da düzenlenenhak ve özgürlüklerin kanun hükmüne dayanmaks ızınAnayasa'n ın 90. maddesinin 5. f ıkrasına göre, "Usu lüne göre yürürlüğekonulmuş milletleraras ı antlaşmalar kanun hükmündedir, Bunlar hakk ındaAnayasaya aykırılık iddias ı ile Anayasa Mahkemesine ba şvurulamaz." Bu fıkraya07.05.2004 tarih -5170 say ıl ı Kanun'un 7. maddesi ile eklenen cümleyegöre, "Usulüne göre yürürlüğe konulmu ş temel hak ve özgürlüklere ili ş-kin milletleraras ı an tlaşmalarla kanunların ayn ı konuda fiırkl ı hukumler içerınesinedeniyle ç ıkabilecek uyu şmazl ıklarda milletleraras ı antlaşma hükümleriesas al ın ır."5°Bkz. Aybay, 2005, s. 78 ve aym yerde abfta bulunulan Anayasa MahkemesiKararı (E. 1962/281, K. 1963/9).342