TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞLIK, GÖÇ, MÜLTECi VE YABANCILAR IIUKUKUNDAK İ GÜNCEL GEL İŞMELE Ştdukları tüzel kişiliği haiz şirketler ile i ştirak ettikleri şirketler FÜGENde,81 36. maddenin uygulama alanna dahil olacakt ır. SARGIN'INİlk bakışta, bu nitelikli Türk şirketlerinin ta şınmaz maledinme haklar ının kıs ıtlandığı ve ancak "ana sözleşmelerindebelirtilen faaliyet konulann ı yürütmek"le sınırlı olarak mülkiyethakkı ve diğer sınırl ı ayni haklardan yararlanmalar ı-nın mümkün kılmd ığı söylenebilecektir. Ancak, YfK'nun"ticaret şirketleri, ... şirket mukavelesinde yaz ılı işletme mevzuununçevresi içinde kalmak şartıyla bütün haklar ı iktisap ve borçlaniltizam edebilirler.. . hükmünü içeren ve dolayısıyla ultra viresilkesini esas alan 137. maddesi doğrultusunda bir yorumyapıldığında, 36. maddede zikredilen bu şartın7° mer'i TürkTicaret Kanunu hükümlerine göre kurularak tüzel ki şilik kazanmışTürk şirketleri bakımından yeni bir sınırlamayı ifadeetmediği görülecektir. Bu sm ırlama ancak, muhtemel yeni bir'fl'K düzenlemesinde, ultra vires ilkesinden vazgeçildiği takdirdepratik bir anlam ta5ıyacaktır.91TEB İJG İDoğrudan yabanc ı yatınm, yabanc ı yatırımc ı tarafından, 1) yurt d ışındangetirilen; Merkez Bankas ı'nca al ım sahmı yapilan konvertibl paraşeklinde nakit sermaye, devlet tahvili hariç şirket menkul k ıymetleri,makina ve teçhizat fikri ve smai mülkiyet haklar ı, 2) yurt içinden sa ğ-lanan; yeniden yatırımda kullan ılan kAr, hasılat, para alaca ğı veya malideğeri olan yat ır ımla ilgili diğer haklar, doğal kaynak ara ştırılmas ı veç ıkanlmas ına dair haklar gibi iktisadi k ıymetler arac ılığıyla, (i)yeni şirketkurmay ı veya şube açmay ı; (ii)menkul k ıymet borsalan d ışı nda hisseedinimi veya menkul k ıymet borsalarından en az %10 hisse oran ı yada ayn ı oranda oy hakk ı sağlayan ediriimler yoluyla mevcut bir şirketeortak olmay ı kapsamaktad ır (DYYK m. 2/b).89Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Burçak Y ıld ız, "Şirketlerin Ehliyetineilişkin Olarak Özellik Arz Eden Baz ı Hukuki işlem ve Sözle şmeler,ABD, 2006-2, s. 58 ( Şirketler).90Kanun'da sözü edilen i şletme mevzuu çevresinin, şirket esas sözleşmesindebelirtilen i şletme mevzuunun yan ı sıra, esas sözleşmede belirtimesebile doğrudan veya dolaylı olarak o işletme mevzuunun gerçekleştirilmesinisağlayan veya bunu kolayla ştıran yard ımc ı faaliyet niteliğindekiiş ve sözleşmeleri de kapsayan bir kavram oldu ğu; şirket esassözleşmesinde tek tek sayilmasa dahi i şlemin içeriği, işletme mevzuu ileolan makul düzeyde bir amaçsal ba ğlantısıyla şirkete menfaat sa ğlay ıpsağlamadığı kriterlerinin, şirketin hak ehliyetini belirlemede esas al ınacağı hakkında bkz., Y ıld ız, (Şirketler), s. 57-58.Yeni TK Tasar ısı m. 125 hükmü bağlamında, uli-ra vires ilkesinden tü-473