TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AKIUELLE ENIWICKIUNGEN 1M STMTSANGEHÖRIGKEITS -, ALJSLANDER- 111W FLOCHTLINGSRECHTFÜGEN de ifade edildiği üzere, tamamlay ıc ı, ancak bağımsız bir ilkeSARGIN' İN olarak kabul edilirse," hakk ın özü ilkesi noktas ında önem arzTE6Ii Ğİ ediyor gözükmektedir. Ancak, son an ılan ilkeye, insan haklarınıkonu alan milletleraras ı hukuk metinlerinde yer verildiğide unutulmanıalıdir.20Öte yandan, ilk görü şün benimsenmesi halinde dahi,Anayasa'mn 35. maddesinde öngörülen özel sebepler d ışındakalan nedenlerle yabanc ılar için s ınırlama getirilebileceğikabul edilse bile, hakk ın özü kriterinin halen uygulama alan ıbulacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Zira 16. madde yabancıların nasıl hak sahibi olacağına değil, Anayasanın tanımışolduğu hakların nas ıl smırlanaca ğına/korunacağına dairbir ölçü getirmektedir. 2' Dolayısıyla, ancak tanınmış bir hakkınsınırlanmas ından söz edilebilir; ayr ıca, smırlama ifadesi,kavramsal içerik olarak hakkın tümüyle yasaklanamayaca ğınada işaret ederY Bu nedenle, yabanc ıların, mevcut Anayasa19Demokratik toplum düzenine uygunluk kriterinin, hakk ın özü kriterinitamamlayan ancak ondan ba ğımsız karakteri ve gerekliliği ile ilgili Türkhukukundaki tartışmalar ve Anayasa Mahkemesi'nin yorumu için bkz.Eren, s. 100 vd.; Atar, s. 126-127.20 Eren, s. 126; Gemalmaz, s. 448-449.21 1982 tarihli Anayasa'n ın 16. maddesinin gerekçesi, farkl ı bir anlam ç ı-karmaya müsait bir ifade içermekle birlikte, bütünüyle de ğerlendirildiğinde,yukarıda var ılan sonucu desteklediği söylenebilecektir. Gerekçeaynen şöyledir: "Bu madde, ülkede bulunan yabanc ılann haklanrnn ve hürriyetlerinin,gereken hallerde, vatandaşlardan farkl ı olarak düzen lenip, s ınırlanabileceğinihüküm altına almaktad ır. Mesela bir yabanan ın ülkeye giriş yahutülkede seyahat ve yerle şme hürriyeti, bas ın hürriyeti elbette ki vatandaşlannkindenfarklı olacaktır... Vatandaş ve yabana aras ında gözetilen bu ayrım milletlerarası hukuka uygun olmal ıdır. Kişi-Devlet ilişkilerine milletleraras ı birunsur karıştığı zaman bu ilişkilerin düzenlenmelerinde milletleraras ı hukukungöz önünde tutulmas ı gereği bilinmektedir". Eren, s. 63-64'den naklen."...Demokrasinin ve hukuk devleti ilkesinin temel unsurlarından birisi temelhak ve hürriyetlerin tan ınması ve güvence altına al ınmas ıdır. Hak ve hürriyetlerinvarlığı kural, s ınırlandınlması ise istisnadır. S ın ırland ırmanm ın anlam ı,var olan bir hak ve hürriyeti ortadan kald ırmak, yok etmek değil, sadece da ra itmak,kısıtlamaktır. S ın ırlandırma kavram ına, hak ve hürriyeti tamamen ortadankald ırma anlam ı yüklenemez. Zira bu durumda hak tan ın ır olmaktan ç ıkmakta,yok say ılmaktadır. Olmayan bir şeyin s ın ırland ınlmasından da söz edilemez.0 halde mantıkf olarak sın ırlandırman ın da bir s ınırı vardır. Işte bu s ı-n ır, hak ve hürriyetin özüdür". Atar, s. 127den naklen. 2001 y ılında yap ı-438