TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AkTUELLE ENTWICKLUNGEN 1M STMTSANGEHÖRIGKEITS -, AUSLİNDER- UND FLÜCIITLINGSREUITMESUT Askerlik yükümlülüğü, ülkeden ülkeye farklılıklar ta şı-AYGÜN'ÜN makla birlikte çe şitli şekillerde düzenlenmi5tir. 1 AralanndaTEBL İĞi Türkiye, İsrail ve İran' ın bulunduğu ülkelerde sadece silahlıkuvvetlerde değerlendirilmek üzere zorunlu askerlik sistemikabul edilmi ştir. Buna kar şılık, İngiltere, Amerika BirleşikDevletleri, Hollanda gibi ülkelerde zorunlu askerlik sözkonusu değildir, askerlik gönüllülük esas ına bağlanmıştır. Buiki kategori d ışmda kalan ülkelerde ise, askerli ğin kamu hizmetiolarak sivil kurumlarda ve/veya silahs ız olarak ordudayap ılmas ı gibi karma sistemler benimsemi ştir. Dünya üzerindeaskerlik sistemlerinin bu kadar farkl ılık arz etmesi, en çok,birden fazla tabiiyete sahip vatanda şlar açıs ından zorluk doğurmaktadır. Bu durumda birden fazla devletin vatanda şlığınıta şıyan ki şinin askerliğini hangi devlette yapaca ğı veya yapılinışaskerliğin diğerlerinde geçerli olup olmayaca ğı önemlibir sorun olarak durmaktad ır.Askerlik yükümlülüğünün Türk vatanda şlığı üzerine etkisiüç şekilde kar şımıza ç ıkmaktadır. İlk olarak, askerlik yükümlülüğü, Türk vatanda şlığma geçmek isteyen yabanc ı,göçmen ve mülteciler ile Türk vatandaşlığmı kaybetme durumundaolanlar üzerinde etki doğurur. Özellikle, Türk vatandaşhğmınkayb ı türlerinden olan "kaybettirme", askerlik hizmetininyerine getirilmesi ile yak ından ilgilidir. İkincisi, aynizamanda vatanda şliklar ından biri Türk vatanda şlığı olan çifteveya çok tbiiyetlilerin durumu ile ilgilidir. Son olarak da,yabana ülkede yaşayan Türk vatandaşlarının askerlik yükümlülükleriningerek ertelenmesi, gerek dövizle yerine getirilmesineilişkin ortaya çıkan özel durumlard ır. Çalışmamızda,askerlik yükümlülü ğünün vatandaşlık müessesesi üzerindekietkilerine ilişkin yukar ıda sözünü etti ğimiz her üç durumda genel hatlarıyla incelenmiş ve çeşitli vargılara ula şılrruştır.232Çeşitli ülkelerdeki askerlik sistemleri üzerine haz ırlanmış raporiçin bkz. Conscription and Armies in The World: , (21.04.2009).