TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

VATANDAŞUK, GÖÇ MÜLTEC İ VE YABANCILAR EJUKUKUNDAK İ GÜNCELGEL İŞMELERİkinci K ısmında yer alan 12-74. maddelere i şaret etmektedir. 45 BÜLENT'Temel Haklar ve Ödevler' başlığı altmda; 16. maddenin de yer Ç İ ÇEKU'N İ Naldığı 'Gene! Hükümler' (m. 12-16), 'Kişinin Haklar ı ve Ödevle- TEBLİĞİii' Bölümü (m. 1740),46 'Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler'Bölümü (m. 41-65) ile 'Siyasi Haklar ve Ödevler' Bölümü (m.66-74) 41 yer almaktad ır.16. maddede geçen 'uluslararas ı hukuka uygunluk' koşuluolmasayd ı bile, devletlerin uluslararas ı hukuka uygun hareketetme yükümlülüğü altında olduklar ı genel olarak kabuledilmelidir. Ancak, 16. madde, uluslararas ı hukukta var olduğukabul edilen bu genel ilkeyi anayasal bir prensip olarakpozitif hukukumuza ta şımış bulunmaktad ır. Böylece, yabancılarıntemel hak ve özgürlüklerini s ınırlandırma konusundaegemen devletlere taninnu ş olan yetkinin srnırlarınmuluslararas ı hukukça belirlendiği kabul edilmiş olmaktad ır.Anayasa'rıın 16. maddesinin yabanc ıların temel hak veözgürlükleri alanında getirdiği düzenlemenin, Anayasa'n ın90. maddesinin genel olarak temel hak ve özgürlükler alanındagetirmiş olduğu güvenceden daha kapsaml ı olduğu vurgulanmandır. Anayasa m. 90(5)'e eklenen cümleyle birlikte,temel hak ve özgürlükler alanında uluslararas ı sözleşme hükümleriile kanunlar aras ında ç ıkabilecek uyu şmazliklardaUkz. Aybay, 2005, s. 71-72.46 "Ki şinin Hakları ve ödevleri" ba şlığı altında: kişi güvenliği, özel hayatıngizliliği, konut dokunulmazl ığı, haberleşme, özgürlüğü, seyahat veyerleşme özgürlüğü; din ve vicdan özgürlü ğü, düşünce ve inanç, bilimve sanat, basın; düzeltme ve cevap hakkı; toplantı; demek kurma özgürlülderi,mülkiyet hakk ı, hak arama özgürlü ğü vb. hak ve özgürlükleryer almaktad ır.' "Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" aras ında aile, öğrenim, kamulaştırma, çalışma, sözleşme, sendika ile grev ve sağlık haldan yer almaktadır."Siyasi Haklar ve Ödevler" arasında esas olarak vatandaşlık, seçme veseçilme; siyasi parti kurma ve siyasi partilere katılma; kamu hizmetlerinegirme; dilekçe hak ve özgürlükleri; vatan hizmeti ve vergi ödevineilişkin hak ve yükümlülükler bulunmaktad ır.341