TORKiYE BAROLAR BiRÙ G%i. il - Türkiye Barolar Birliği Yayınları

AKTU(LLE ENIWICKUINGEN 1M STMTSANGEIIÖRIGKEITS - I AİJSIANDER- UND FLÜCHTLINGSRECHTFÜGEN fıkras ı uyarmca devletler, mülkiyet hakkının "genel menfaate"SRG İN'IN uygun olarak kullan ılmasını sağlamak için, gerekli k ısıtlama-TEBU Ğİ lar getirebilecektir.43Bu aşamada, sözü edilen kriterler aras ında hakkm özüneyer verilmiş olup olmad ığı üzerinde de durulmal ıdır. Doktrinde,1 no.'lu Protokol'de, smırlamanın smir ı ölçütünü içerenbir özel madde hükmüne yer verilmemi ş olmakla birlikte,hakkın özü kriterininM genellikle sınırlama şartına sahip olmayanhükünıler bakımından da uygulama alan ı bulduğu veAlliS ve eki protokollerinde düzenlenen haklar ba ğlamındada geçerli olaca ğı tespih yap ılmaktadır. Dolayısıyla, bu doğrultuda,mülkiyet hakkını düzenleyen 1 no.'lu Protokol'ün 1.maddesi açısndan da hakkın özü kriterinin uygulama alanıbulabileceği söylenebilecektir.45Bu kapsamda son olarak, Sözleşme'nin ayr ımc ıl ık yasağmıdüzenleyen 14. maddesi de zikredilmelidir.' Bu madde,Mahkeme'nin yerleşik içtihatlarma göre, Sözle şme ve diğerProtokol hükümlerini tamamlamakta; bir ba şka deyişle, bumaddi hükümlerle korunan haklar ın ve hürriyetlerin kullarulmasıyla bağlantıl ı olarak bir sonuç do ğurmaktadır. AIHM,dün makül ve uygun olup olmadığı tespit edilirken, ele al ınan diğer ilgili faktörlerdensadece biridir":James and Ot/ters v. The Linited Kingdom: Doğru, s.1O'dan naklen.Gözübüyük/ Gölcüklü, s. 422423.Hakk ın özü kriteriniı ,ölçülülük testirıin metinsel dayanaklarından biriolduğu ile ba ğıms ız ve gerekli ek bir ölçüt yarattığı hakk ındaki farkl ıgörüşler için bkz. Gemalmaz, s.451 vebu s.' da yer alan Dn. (1393).Gemalmaz, s. 448-449; Kan ımızca, Sözleşme'nin 17. maddesi, 1 no.'luProtokol' ün 1. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkına dair yap ı-labilecek s ın ırlamalarm sınırlar ını belirleyen ölçütler olarak da dikkatealmabilecektir. Nitekim 17. maddeye göre, "Bu Sözle şme hükümlerindenhiç biri, bir devlete, topluluğa veya kişiye Sözleşmede tan ınan hak ve özgürlüklerinyok edilmesine veya burada öngörüldüğünden daha geniş ölçüde s ınırlamalarauğratılmas ına yönelik bir etkinliğe girişine ya da eylemde bulunma hakkımSağlar biçimde yorumlanamaz' " İşbu Sözleşmede tan ınan hak ve hürriyet/erden ist ıflıde keyfiyeti, bilhassacins, ırk, renk, dil, siyasi veya diğer kanaat/er, milli veya sosyal men şe, milli biraz ınlığa mensupluk, servet, doğum veya herhangi bir durum üzerine müesseshiç bir tefrike tdbi olmaks ız ın sağlanmal ıd ır."444