Actas do Seminario Internacional O futuro da memoria - Arquivos de ...

216
da conservación dixital, como a autenticidade, a fiabilidade, a fixeza, a integridade,
a dispoñibilidade, a capacidade de representación e a comprensibilidade.
Manter sacrosanto o documento orixinal e o seu contexto é un principio
básico do arquiveiro no mundo analóxico, no que ningunha migración de
formato se considera aceptable. Unha fotocopia ou unha transcrición dun documento
en papel escrito a man por un secretario no século dezaseis son simplemente
unha copia e non se considera que poidan substituír de maneira
aceptable o orixinal, aínda que poderían ser aceptables como unha copia á
que os usuarios dun arquivo poden acceder para reunir a información acerca
do contido do documentos que necesiten. Para o conservador dixital, no entanto,
cambiar o orixinal aplicando migración de datos pode que sexa o único
modo de asegurar a dispoñibilidade, a capacidade de representación e a
comprensibilidade do obxecto dixital no futuro. Como contrapunto da seguridade
que proporcionan estas tres características críticas debe ponderarse a
perda (ou polo menos o incremento da debilidade) da autenticidade, a fiabilidade,
a fixeza e a integridade. É pouco probable que o principio básico do
arquiveiro no mundo analóxico sexa sostible no mundo dixital.
O conservador dixital ten que tomar decisións difíciles. Canta perda de
autenticidade pode tolerarse? Que aspectos do obxecto son funxibles? Pode
a intención do creador do obxecto migrarse xunto cos datos (asumindo que
o conservador poida determinar a intención, por suposto)? Por exemplo, se
o obxecto dixital orixinal só pode verse utilizando un software caro, propietario,
baixo licenza ao que a maioría de usuarios potenciais non terán acceso,
entonces pode que o obxecto teña que ser migrado a un formato non
propietario, o cal é probable que sexa un proceso con perda (danse exemplos
no proxecto FACADE («FACADE»). Ademais, o conservador dixital terá
que ser consciente de todos os cambios que teñen lugar. Este é un reto moi
difícil, porque o software utilizado para crear obxectos dixitais pode ser moi
complexo, con moitas características escuras ou arcanas. Sen unha atención
dilixente a este reto, sen embargo, os cambios que afectan á autenticidade,
a fiabilidade ou a integridade poderían pasar inadvertidos ate que fora demasiado
tarde para facer algo relativo ao nivel de cambio. Os arquiveiros están
afeitos a facer xuízos de valor, de maneira moi notable nos procesos de
valoración do mundo analóxico. No entanto, o nivel de detalle dos xuízos de
valor necesarios nun entorno dixital van moito máis alá do que foi común na
práctica arquivística ate a data. Ademais, o método para facer eses xuízos requirirá
que o arquiveiro utilice unha experiencia técnica que aínda non se posúe
de maneira xeneralizada na profesión arquivística.