Actas do Seminario Internacional O futuro da memoria - Arquivos de ...

224
mesma (e para o caso tampouco a palabra ‘conservación’) (Mansell, 2009;
Castells, 2000). Un pregúntase se a perda de visibilidade é unha mera coincidencia
con, ou está casualmente vinculada dalgún modo, á perda dun monopolio
de facto anteriormente exercido sobre a constitución e a mediación da
memoria pública polos arquivos, as bibliotecas e os museos. Durante polo menos
douscentos anos, ate o século vinteún, e podería dicirse que máis, este
monopolio institucional xeneralizado mantívose mediante a case exclusiva
identificación, selección, custodia, control, organización, ordenación e descrición
de información, coñecemento e recursos culturais considerados como
‘coñecemento cívico’. No seu apoxeo a mediados do século vinte, practicamente
se estendía a todo elemento que se poida concibir ou establecer, sinalar,
sistematizar, iluminar e presentar a memoria pública mediante intervencións
institucionais e vocacionais, incluída a determinación da súa forma, estrutura,
contido, conservación, discurso, significado e accesibilidade.
Coa introdución e a rápida evolución das tecnoloxías da información e as
comunicacións e dos soportes dixitais, que estiveron a avanzar dende os
anos noventa, no entanto, emerxeron novos poderes, novas fontes, novos
axentes para habilitar e novos distribuidores de información que expanden a
natureza, a escala, e as dimensións da determinación e da mediación da memoria
en relación coa súa formulación, a súa interpretación e o seu significado.
Estas forzas están a desprazar a paisaxe da memoria pública dende experiencias
controladas, ordenadas, formais, e relacións limitadas establecidas
dentro do espazo físico de depósitos oficiais e de comunicacións analóxicas
cara experiencias incontroladas, desordenadas, informais na ilimitada relatividade
do ciberespazo, permitidas pola web e polas redes sociais. Estas tamén
están a cambiar de maneira fundamental a entorno operativa da memoria
pública e as súas ‘regras’ de compromiso, primeiramente:
❚ Mercantilizando e comercializando os recursos de información e culturais
para proporcionar coñecemento aos consumidores a unha escala anteriormente
sen paralelo e inimaxinable.
❚ Comprometendo e habilitando a participación dos consumidores de coñecemento
simultaneamente na creación, produción e conformación do
contido e do contexto de maneira co-extensiva sobre unha base transaccional
(ergo a noción de ‘produsuarios’, isto é, individuos, grupos e organizacións
son de maneira coincidente usuarios e produtores de información).
❚ Establecendo ou facilitando novas formas de intermediación dixital, isto
é, sitios web, redes, medios sociais, ‘nubes’ informáticas, enxeños de ‘etiquetado
e enlace’, ‘mashups’, ‘blogs’, etc. Especificar, capturar, conservar
e distribuír os bens cívicos da memoria pública segue a ser unha función