LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
frondoj. Komforte kaj distraĵe min ekblovis, el mia memoro tiam ne facile
forgesanta legaĵojn kaj librojn, la originala alegorio de franca romanisto Albert
Camus, laŭ kiu eĉ homo enprizonigita en arba kavo konservas liberon kaj ĝojas
se li restas deziropova revidi la flugon de hirundoj vespere. Sed tiuj imago-rememoroj
ekblinkis fronte al aliaj pli urĝaj dum surŝutiĝa dormo invadis
min ĝuste perceptantan, ke ekstere ventetblovoj estas susurigantaj falantajn aŭ
sekajn foliojn kaj foje movetantaj tiujn min kovrantajn.
Kiam ni vekiĝis, aŭroriĝo jam krepuskiĝis kaj la mondo sin ofertis bela, ridanta,
freŝa, inda je la tradicia fieriga franciskana poeziarto, kun ĝoja kaj plursona
kvivitado de paseroj kaj pepado de alispecaj birdoj. Skuiĝante el la dormo
ni skuiĝis eĉ el la folioj inter kiuj ne mankis insektetoj, kiuj komprenigis
kial ni insiste devis nin grati.
Ni silente reprenis nian marŝadon tra deklivoj kun montetoj ĉe nia maldekstra
flanko kaj, kvankam foraj, altaj montoj, plifore fariĝantaj alpoj. Mia
amiko miris, ne pro ilia beleco, sed pro tio ke li trovis la lokojn de sia knabaĝo
novaj kvazaŭ se li ilin neniam vidintus. Veras, ke li forlasis la regioneton
ses jarojn antaŭe, kiam ne interesis konservi en imagokesto ĝiajn konturojn
kreditajn neforgeseblaj kaj ne indaj je tioma admiro, sed nun tia malmemoro
igis lin pli necerta kaj timema.
Tiu naturo, dolĉe sensurpriza, krepuske apenaŭ dekadenca, preskaŭ estiganta
ĉion senaspekta kaj senanima krom la jam disperdiĝintaj birdaj kantoj,
ekscitis en mi sensivan senteblecon al kiu tamen la nefavoraj cirkonstancoj ne
permesis superi la supraĵon de la amino.
La matena suno jam altis kiam ni, ekvizititaj de malsato, decidis aventuriĝi
en korton plenplenan je rikoltaĵoj pendigitaj laŭ la eksteraj hejmaj kaj stalaj
muroj. “Almenaŭ panikojn kaj kukurbojn ĉi tie ni trovos”, ni pensis; “aŭ oni
sekigos nin kun ili surmurpariete“.
Ni devis krii por signali nian ĉeeston. Post la kutima ekmalfido, la fido ĉirkaŭirigis
al ni simpation kaj kompaton kiuj baldaŭ fariĝis helpo, manĝaĵo kaj
konsiloj kaj informoj dum infanoj premiĝis ĉirkaŭ ni. Ni manĝis, dankis, promesis
memorigi ĉe la Sinjoro ilian bonfaraĵon, kaj, antaŭenpelite de la angoraj
duboj de mia amiko pri kiuj la konturoj pli kaj pli netiĝis, ni gajnis ok kilometrojn
antaŭ ol decidi apudiĝi al homoj en la placo de eta vilaĝo. Kelkaj virinoj,
patrinoj aŭ edzinoj, senorname beligitaj de ilia ardsenta bezono havi informojn
pri siaj viroj ne ankoraŭ revenintaj el diversaj ŝrumpintaj militaj frontoj
malorde forlasitaj de la italaj armeoj, nin petis kaj repetis, kvazaŭ necesus eltordi
el ni sekretaĵojn, pri kia fronto, pri kia bataliono, pri kia trairo, pri kiaj
96