LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
ence eksplikebla, povas esti agnoskata de la Eklezio kiel miraklo.
1a. Certe, sed nur se kunkretiĝus la cirkonstancoj religiaj kiujn nur Eklezio
povas konkrete difini. Certe, en tiu ĉi kazo la miraklo povas servi kiel argumento
pruvanta la fundamenton de la kredo nur ĉe la kredantoj je tiuj religiaj
kriterioj.
2. Konsekve, kiam la scienco inklinas al pormomenta neeksplikeco de la
koncerna fenomeno, la miraklo fariĝas malpli utila por nekredanto.
3a. El si mem, certe.
6. Sed ĉi tio kontraŭas la tradician instruon. Mi diverskontakte kun ekleziuloj...
7a. Estas krizigitaj nur kelkaj skolaj instruaĵoj, ne la kredo. Hodiaŭ frontas
kontraŭ nin la teorio de la principo de nedeterminismo, de Heisemberg specimene,
kun la duboj, pravaj aŭ nepravaj, rilate la dimension de la kognopovoj
de nia homa inteligento. Se verus, ke Dio “ne ŝakludas”, kiel rimarkigite de
Albert Einstein, verus ankaŭ, ke la determinisma klasika fizikismo de Galilejo
kaj Newton riskas nin senigi je libera arbitro. En la aktuala fizikscienco ŝajnas, ke
vere Dio ŝakludas. Eĉ pri historiografio oni devas superi iun determinismon
kiu transigas en socian determinismon. Ankaŭ en la interpretado de la psikaj
influoj en la homaj liberelektoj.
7. Tamen por ni katolikoj, racio havas sufiĉajn potencivojn. Ni pledas por
la homa racio. Ni diras, ke la homa racio kapablas, ekzemple, racie ekkoni la
ekziston de Dio.
1a. Tute vere. Sed lastafine ni interrilatas kun homoj havantaj tian penskonceptadon.
Por pruvi, ke Dio ekzistas tro redukte servas la sciencoj ĉar la
taŭgaj pruvoj situas en la sfero de filozofiaj sciencoj; la neekzakteco de la sciencoj,
same kiel la nuna tendenco malaltigi la sciencojn je nivelo de probableco,
ne nocas la racian potencon. En la lastaj jardekoj alrigardiĝis stranga afero:
hieraŭ el la plej granda fido je la scienco ĝis sciencismo, laŭ kiu la sciencaj
ekkonoj estus ja ne nur funkciantaj priskriboj pri la realo ebligantaj prognozojn
sed ankaŭ modeloj de la vero mem ĉar la scienco estus la unika kaj
sufiĉa kaj neerariga vojo al la tuta vero, hodiaŭ oni dubas pri ekzakteco kaj legitimeco
de ĉiuspeca scienca leĝo, eĉ en “malmolaj“ sciencoj. Kaj en tian movon
kelkaj pretendas treni eĉ la ĝeneralan kapablon de la homaj menso kaj racio.
Marĝene, tamen, mi volas konfidi ion multe personan ĉirilate. Pluraj serĉas
210