LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
de salutoj kaj brakumoj kaj miresprimoj, kie ĝojo kaj tristo faris iom komikan
patoson, fine kvietiĝis kaj estis eble, sub eta petrola lustro vidi kiom niaj vizaĝoj
estas fizike streĉitaj kaj, precipe, figure senpsikaj: tion komprenis la patrino
kiu ekpenis aranĝi por ke ni ion manĝu kaj tuj ekripozu.
Kondukite en ĉambron feble prilumatan per preskaŭ forbrulanta meĉo de
duonkandelo pro manko de petrolo, dum nia akompananto forpermesiĝis,
mi pli akre ekperceptis, ke mi fariĝis gasto de elhejmlandigitoj, sed la emocioj
ekstumpigis tiom rapide la stumpitajn rakontojn, ke mi komencis min spekti,
antaŭe per fantazio tuj poste per reala ekkolapso, sternita sur la brika benko
apenaŭ de ĝi iom levita pere de subtila matraceto, lasinta fine min fordoni al
dormo ene de miaj gluecaj vestoj. En la sama ĉambro, fine, ni kaj du aliaj viroj,
kuŝis sammaniere kaj senmove. La sekvan matenon mi min trovis antaŭ
vandaj ŝranketoj plenaj je pendantaj prenpretaj uzoobjektoj, manĝilaro, tranĉiloj,
kestetoj, teleroj, ne rimarkitaj la antaŭan vesperon dum la sobra kaj nemultegusta
manĝo surbaze de lakto kun griza-brana pano kaj revarmigita polento.
Nun sur la ĉemura breto vaporfumetis du bovloj plenaj je blanka lakto:
kaprina lakto, poste estis precizigite, “ĉar bovinoj estis delonge ĉiuj rekviciitaj
de la armeo aŭ irigitaj for de la okuloj”. Ilin vidi kaj trinki estis preskaŭ
unubato por mi kaj mia fine serenigita amiko, kies konversacio nun ekliberiĝas
el distordiĝantaj emocioj dum li ne ĉesas pardonpeti de mi pro la neantaŭviditaj
malagrablaĵoj.
Mi klare distilis, ke parencoj kaj gastantoj timis pri nia libero pro la kapilara
kaj senelasta kontrolo fare de kozakoj, ke ili ĉiutage atendis novaĵojn pri la
aliaj du filoj kiuj de dekkvar monatoj silentas el ŝrumpintaj militfrontoj, ke la
bebo lulita de juna virino, fratino de mia amiko, estas filo ŝia kaj ankaŭ de
ŝia fianĉo kiun ŝi atendas, ĉiubrue korpulse, de fora nekonata militzono; ke
baldaŭ niaj tornistroj atingos nin; ke dume pri nia ĉeesto informiĝos la loka
paroĥestro, jam la vera aŭskultata aŭtoritato dum la civilestroj devas kunlabori,
kaj foje kolabori, kun la okupantoj; ke ĉiuj viglos por ke ni nutriĝu kaj noktumu
sekure. La postan tagon preciziĝis informo pri la sorto de la paroĥestro
de la duonbruligita vilaĝo: post striktega pridemandado kaj translokiĝo de unu
kazerno al la alia, oni lin ellasis, devigatan tamen sin prezenti al la najbara ĝendarmejo
ĉiudutage; sed nun neniu scias ĉu li estas forfuĝinto aŭ forfuĝigito.
La sekvanta mateno kunportis dimanĉon senvivan kaj eble senfestan: ni,
post la aliaj, treniĝis al la preĝejo iom malproksima, kvankam nia paŝado dolorigis
piedojn kaj krurojn kaj koksojn. Meze de la popolanoj kaj protektataj
de la frokaj vestoj, eble ni aperis al kozakoj kiel pastroj dispensitaj el militser-
99