LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
jam bakita por eltreniĝi el la preparklaso unua B. B ĉar mi en la unua ekzameniĝo
montrintis nekapablon paŝoteni kun la malpli nepreparitaj lernantoj
de la klaso unua A, kaj do oni enfaligis min malsupraĵen! Oni nun rapidis entrotigi
min en tiun de la malpli etdotitoj, kie la estontaj kunlernantoj rigardis
kun respekto la novan maljunetan geniulon - kun preskaŭ tri jaroj de aĝmalfrueco
- nesciante kiamaniere tiuj sukcesoj naskiĝis. Se je unua vido oni juĝus
tian artifikon al lernado io postiĉa precipe pro manko de allogiĝo al la dia
varo, tia opinio regus nur ĝis oni vidos el diversaj venontaj faktoj konstantan
kaj senpaŭzan pasion al studado.
Kvankam dumpreĝe miaj pensoj svarmis aliloke kaj alisente, la meditoj
sukcesis modifi kaj purigi la krudecon de mia ĉiutaga lingvaĵo, foje afekte
pompa kaj malŝateca, jam ellaboriĝinta en laborejaj kaj junularaj medioj kies
provo emancipiĝi el mallarĝecoj de la ordinara vivo koncentriĝis en maldecaj
kaj blasfemecaj esprimoj, ĝin kontrolante per kvata observado pri alies
paroladoj kaj eventuale, okaze de senvola ŝvebado ĉirkaŭ trivialaĵoj pro manko
de posedo de la purigitaj esprimoj, ĝin ŝprucigante per piecaj aldonaĵoj, antaŭe
per atenta ekzerco poste per preskaŭ mensa kutimo. Mi tiom ĝin rafinis,
ke post kelke da tempo sur miaj lipoj blokiĝis aŭtomate ĉiu frazo vulgara aŭ
triviala, kio male okazadis al miaj pli spontanaj kaj simplaj kunkolegianoj.
Perfektiginte la arton refreŝigi dumpreĝe lecionajn objektojn kaj taskojn, mi
tamen ne povis kaj ne volis reteni mian atenton kiam la predikoj akiris la formon
de neinstiga kaj nemoraleca instruo aŭ de komento pri bibliaĵoj, kiujn mi
hodiaŭ dirus historie aŭ apologie pritraktitaj: tiuj konkeris en mi subitan kaj
aprioran atenton pro la kialo, eble, ke malgraŭ mia nescio pri tiu mondo, ili
sencele respondis al miaj kaŝitaj duboj aŭ postuloj kaj tial ekĉesis miaj sekretaj
fajfaĵoj pri Dio. Mi foje bedaŭris, grumblavoĉe, ke la referaĵoj kaj eksplikoj
kun vortaj kaj gestaj bildigoj de la historiaj moroj, fono kaj etoso de la
bibliaj eventoj, finiĝis senresponde al miaj pli scipostulaj deziroj. Scivolemo
apudis pasion kaj ĝojon. Foje-foje forfuĝe pasis tra miaj pensaj refaldaĵoj ankaŭ,
ke estus sendanĝere se Dio ekzistus!
La predika lingvaĵo ofte por mi estis mistera objekto kaj foje estigis miskomprenojn
kun kelkaj ĝeniĝo kaj amuziĝo de kunuloj kaj asistantoj. La rektoro
uzis ofte la esprimon “la pekoj de la karno”. En la itala la vorto karno
aludas same homan korpon kun siaj psikaj inklinoj kaj viandon manĝeblan.
Por mi ekzistis nur tiu lasta signifo. Tial mi konkludis: se la pastro arde spinas,
ke ni devige ne sekvu la plezurojn de la “karno”, signifas, ke mi devige ne
manĝu “karnon-viandon”. Kial tiam oni entabligas karnon-viandon? Kaj kaŝri-
19