14.04.2013 Views

LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem<br />

kelkaj tagoj, eble piede renkonten al trupoj aliancaj el kiuj eblis, laŭ onidiro<br />

spertita plifrue vera, rimedi almenaŭ ion manĝotan.<br />

Mi travivis tiujn neforviŝeblajn tagojn tra ekzaltiĝoj kaj deprimiĝoj: kiam<br />

oni kredis, ke la nutraĵoj sufiĉos, jen aliaj kompatekscitaj petantoj; eĉ perdiĝintaj<br />

germanaj soldatoj, eble militkrimuloj, helppetis. Postevente, pritaksafaze,<br />

oni suspektis, ke iu el tiuj lastaj estis oficira estranto ĉe la rizlaborejo de<br />

San Saba (Sankta Saba) apud Triesto, kie la nazioj estis pretigintaj kaj eble<br />

funkciigintaj la solan eksterman lageron en Italujo.<br />

Bonŝance la nemalproksima milita provianto-magazeno kun kantino, ankoraŭ<br />

provizita je nutraĵoj kaj aliaj necesaĵoj, forlasita de la faŝista gardistaro kaj<br />

zorgantaro, antaŭ ol esti komplete senbalastigita de malsataj popolanoj, ricevis<br />

ankaŭ la viziton de niaj kvestantoj.<br />

Hejmenanhelantoj dankemaj, satiĝintaj kaj refaritaj je okazaj vestaĵoj, reprenadis<br />

sian preskaŭ nudpiede stratpistadon tra ruinoj kaj lokanoj tentataj<br />

tute okupiĝi pri siaj malcertaj aferoj. Ili ne sciis, same kiel ni, ke la venonta<br />

Italio forgesos laŭlongatempe tiujn ulojn difinitajn en Germanio «militaj internigitoj<br />

» do senprotektaj de internaciaj konvencioj, kalkulitajn je 700.000 homoj,<br />

ĉar la tuta atento kaj admiro devos orientiĝi al la landaj rezistintoj, el kiuj<br />

venos la iluzio, ke Italujo la militon ne perdis sed venkis pere de la rezistula gerilo,<br />

kiun nun ero da historiistoj taksas intercivitana milito. Nur post dekoj da<br />

jaroj tiuj internigitoj, pri kiuj la publika memoro jam estis preskaŭ malaktualiĝinta,<br />

estis egaltaksitaj kiel la rezistintoj por la libero: efektive ili suferis pro<br />

sia rifuzo aniĝi al la faŝista armeo kaj pro tio, nur pro tio, ili estis deportitaj,<br />

enlagerigitaj, amasigitaj kiel bestoj kaj, kontraŭ la statuto de milita pri prizonula<br />

konvencio, laborigitaj por la germana armeo. Krome kaj pro tio, el ili almenaŭ<br />

50.000 perdis la vivon.<br />

La tragedio daŭris kvin/ses tagojn ĝis la okupantoj decidis interveni per<br />

nutraĵoj kaj transportiloj.<br />

Kiel timite, kiam la milito malhisis sian flagon tuj komenciĝis la purigcelaj<br />

kriminalaj procesoj. Pro vaporiĝo de laŭleĝaj aŭtoritatuloj foje la purigcelaj<br />

forigenduloj trovis kriantan popolon kiel juĝiston: en Ĝemona ne okazis kontraŭleĝaj<br />

krimpunoj pro tio, ke ankaŭ tiakaze entrudiĝemaj kaj estimataj konventanoj<br />

tre engaĝiĝis, per ia humaneca entrudiĝo en politikajn aferojn, por konvinki<br />

aresti, nur aresti, kolaborantojn transdonotajn al oficialaj tribunaloj. Kvar<br />

monatojn (tiom daŭris la transiro al la normala civilvivo) oni pasigis timante<br />

akuzon kaj trenadon al placo. Kiel malfiksiĝi el la memoro pri la sorto de tiuj<br />

junulinoj kiuj, kiel ajn faŝistigitaj veste kaj geste, iam movis miajn kompate-<br />

137

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!