LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

More documents

Recommendations

Info

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem toj kaj interamikaj kaj lernejaj, kaj dum interparoladoj kun laikuloj aŭ politikistoj aŭ kun familianoj. Pri tia paralelismo mi konsciiĝis pograde. Ĉar mia atento al freŭdismo min pelis favori mian inklinon al memanalizoj por eventuale malkovri ĉu unu generis la alian, mi faris rezonadojn por esplori kiom koheras la valoroj de miaj tezoj kaj de mia argumentaro kun la kristana doktrino, kaj kontroli vekiĝantan novan dubon, nome ĉu mi la samon asertus se mi estus sekulara samkvante klerigita; fakte ion da dubo, eĉ se surfaciĝanta precipe en postaj repripensoj pri mia sinteno, tiu enketo de mi pri mi ŝprucigetis. Mi supozas, ke mi timis, ke aplikeblas al mi la leĝo de la interkomunikiĝantaj vazoj: se likvon el tiuj unu perdas, tiu ĉi tuj je ĝi ricevas de aliaj, tial ke la nivelo de la likvo en la malsamplenaj vazoj ĉiam egalniveliĝu: se la nivelo de la vazo de l’ honesteco malleviĝas, aŭtomate helpas la vazo de la sendiskuta akceptemo pri la dogmoj eĉ de tiuj senfundamente enkrustiĝintaj laŭjarcente pro devotecaj ekscesoj kaj ne instruataj oficiale. Tial pli obsede en mi adas jena demando: ĉu honestas plialkroĉiĝi al la kredo kaj sin teni al ĝi kupleme nur por mildigi la senton de kulpoĝemo devenantan el la propra malseriozeco? Elĵetiĝis, kun silenta krio, demando subintencanta negativan respondon. Kompreneble, ĉi tie mi uzas la terminon dogmo miksante la dogmojn oficiale difinitajn kun nedifinitaj, do la konstituantojn de la kredo mem kun tiuj ankoraŭ diskutataj aŭ enkondukitaj de la pieco de fideluloj aŭ spekulativado de filozofoj kaj teologoj de la kristanara medio, pri kiuj neniam la eklezio sin prononcis. Ne envicigendas, tamen, en tiu listo la moroj kaj ordenaj kaj fratulaj kutimoj aŭ liturgiaj gestoj ktp. Mi ilustros, okaze, kaj ekzempligos tion en eventuala diskutado pri doktrino. Ĉe la lerneja jarfino oni sin engaĝas demonstri kiom kaj kiel oni spilis la profesoraran instruadon, per akademio, pumpa vorto por iuspeca, foje plurtaga, plurprelega turnirado en kiu la diskutado kaj prezentado koncernas specifan temon. Volonte la studentoj elektas po unu priparolendan temon, kiu poste estos ilustrita se la juĝa komisiono ĝin aprobis, kio okazas ĉiam. La akademioj, oni diris, taksiĝas talentorivelaj kaj foje eĉ talentonaskaj, almenaŭ interesnivele. Kaj ankaŭ okazo de mispaŝoj ĉar oni permesis prelegi eĉ sen la ŝirmado de profesoroj. Tiujare (junio 1947), mia adlibitume elektita temo - taksata kvazaŭ oficiala finlerneja prelego - koncernis Nominalismon. Kiel sciate, tiu pensokonceptado, influinta la filozofion de la dekkvara kaj sekvantaj jarcentoj, subtenas, ke ne eĥas en nia menso ideoj pri objektoj ĉar niaj konceptoj estas nur vortoj, nur voĉaj sonoj (latine flatus vocis = son’ kaj fum’, laŭ tiuepoka goliarda difino) ne difinantaj do la realon ekzistantan. Se tiel estus, ĉu eblas ankoraŭ 160
La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem ekkoni ion pri Dio, pri ties esteco kaj esencaj specifoj? El prifilozofia kaj priteologia historio oni plagiĝis per grandaj bataloj ankaŭ rilate tiun penssistemon kun politikaj kaj militaj sekvaĵoj ĉar iuj el tiuskolaj teologoj partianiĝis kun imperiestro kontraŭ la papo okaze de politike seriozaj kaj milite perfortaj kontraŭaĵoj. Tia elstariĝis la demando, pri kiu la kultura verviganto devis katedre respondi per siaj rezonadoj kaj refaroj, eventuale kun kritikoj, de la argumentadaro de granduloj pri filozofiscienco, kaj eventuale oportune rezisti obĵetojn de la kontraŭuloj realaj aŭ rolludantaj. Se pravus ekstremaj nominalistoj, nia koncepto pri ekzisto estus nerajta kaj se ĝin ni aplikus al Dio, neprave tio estus farata, do ni ne povas diri ĉu Dio reale ekzistas, reale kreas, reale amas, reale generas filon ktp. Vere, eĉ la tuta homa sciaro kriziĝus. Ĉar la bazo de nia kristana kredo establiĝas sur la kapablo de la homa racio koni ion precizan kaj sendubecan pri Dio, kaj homare komunan, ni devas rifuzi tiun pensmanieron, kaj defendi la kognokapablon de la homa inteligento. Tia mia konkludo. Sed el la partero tuj kelkaj kontraŭsentencis, ke la konkludo larĝiĝas neglektante, ke renomaj nominalistoj, en filozofio aŭ teologio, ĝuis estimon de sinceraj kristanoj persiste engaĝiĝantaj en la anonco de la Bonsciigo. “Se nominalismo enfosiĝas en tiun vian konkludon, ni bezonas konkludadi, ke multaj kristanaj filozofoj vivis aŭ vivas kontraŭdire”, iu obĵetis. Ĉi tie mia respondo ne fluktuis: “jes, tiuj kristanaj filozofoj pensadis sen alveni al la konsekvencoj de sia pensado. Ni povas paroli pri feliĉa nekonsekvencaĵo, se ne diri, ke ilia nominalismo sonis pli vorte ol pense. Eble mankis eĉ tiuepoke la kuraĝo eltiri la logikajn konsekvencojn de tiuj premisoj”. Ĉar la rezistanto al mia tezumado insistis uzante, laŭ mi, argumentojn insidajn kaj artifikajn, mi ne limiĝis al la asertoj de mia tezo sed ankaŭ ironiis pri la kontraŭulaj enŝovante kaj uzante, eble preterportata de trofaremo konfuziĝinta pro la neceso rezisti al rezisto, la romajn kongregaciajn dokumentojn rilate kredismon aŭ fideismon, ilin amplekse traktante. Tiujn nefilozofiajn apogajn alvokojn oni kritikis pro tio ke mi provis savi la koneblecon pri Dio nur baziĝante sur la trajarcenta aŭtoritata tradicio, kaj pro ne sufiĉe konvinka perracia argumentado en la refuto de la certe erara nominalisma eble senvola konsekvenco laŭ kiu la homa intelekto nenion povas koni pri Dio. La diskutado pliakriĝis kiam la lernejestro, bilancante ĉion, intervenis aljuĝante malavaran poentaron al mia prelego, malgrandan poentaron al la res- 161
Page 1 and 2:
Armando Zecchin LA HOMO KIU NE SUKC
Page 3 and 4:
La homo kiu ne sukcesis trompi sin
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116: La homo kiu ne sukcesis trompi sin
Page 165: La homo kiu ne sukcesis trompi sin
Page 195 and 196: “Kiam mi ekestis virineto lasis f
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Aŭ Ĉimatene, tuj post la duondorm
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
alia”. Aŭ Mi: “Mi nemulte esti
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
Page 409 and 410:
Page 411 and 412:
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Page 421 and 422:
vid-palpi la vizaĝon ĉiam suriran
Page 423 and 424:
Page 425 and 426:
Page 427 and 428:
Page 429 and 430:
Page 431 and 432:
Page 433 and 434:
Page 435 and 436:
Page 437 and 438:
Page 439 and 440:
Page 441 and 442:
Page 443 and 444:
Page 445 and 446:
Page 447:
show all

LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?