LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
Kiel ajn, mi konvinkiĝis, ke miaj problemoj klarionis tute je nivelo de
konscio: mi konis tre bone la pasintan kaj aktualan itinerojn de motiviĝo de
miaj agoj. Mi ne rezonis pri tiaĵoj kun la pastro meditdiktanta ĉar antaŭvideblis
liaj respondoj. Unu el tiuj, kaj eĉ la plej interesan kaj efikan, mi mem jam
donis al mi: resti ĉe la fratularo ĝis la konkludo de la liceaj studoj forlasonte,
se ankoraŭ mi tiel hezitemos, la fratularon kiam ĉesos mia trijara pervota ligiteco.
Tiu solvo (aŭ ĉu memabsolvo?), kaŝis subcelon, ne mavan el si mem sed
interplektitan kun egoisma ruzaĵo: ĉe la fino de la liceo mi transiros kiel privatulo
al la abiturienta ekzameno ĉe ŝtata komisio kaj akiros ŝtatan diplomon,
necesan por aliri universitaton aŭ por eniri profitodonajn profesiojn. Kion dirus
miaj superuloj se ili konus tian mian kalkulitan disponeblecon al kaptado
de la oportunoj? Nepras sciigi, ke en tiu epoko, tia inklino diplomiĝi ĉe ŝtataj
instancoj ĉiukaze suspektigis pri volo profiti de instruado kaj vivtenado por
poste fariĝi libera birdo. Tion oni rakontis, kaj poste konstatis rekte ankaŭ mi
ĉe miaj kunuloj, dum la transiro de liceo al teologiaj studoj. Se tio okazas pro
ne enprogramita vivcela ŝanĝado, tio ĉe la konventularo taksiĝas okaza kaj
honesta kaj, se ne konsideri ilian seniluziiĝon, laŭdebla eĉ justa elekto: se,
male, intence celita, oni ĝin kondamnas kiel moralan misordigon, plejkulpan
pro konstanta mensoga konduto kaj ekspluatado de la fidelulaj karitataj vivtenaj
almozdonoj.
Endas eĉ al simplaĉa rakontado anticipi tuj, ke ankaŭ tiu solvo (la finlicea
ĉeŝtata diplomiĝo kun la sekva forlaso de la ordeno) montris tuj, ke ankaŭ la
tromparto kostas penadon kaj riskojn. Koncedite, ke mi, finlicee, flugos al la
sekularaj liberecoj, jen la soldatservo preta min faŭke engluti por du jaroj. La
birdvolo, el nesto al la mondo, kien kuŝiĝos aŭ frakasiĝos? Tamen mi bezonis
koni sufiĉe la italajn leĝojn tiurilate. Mi tial decidis akiri precizajn informojn.
Ankaŭ tiu informakiro devis laŭiri sekretvoje ĉar tia preciza informpeto ĉe
superuloj dubindigus ĉe ili mian sincerecon. Mi provis informiĝi sekrete, dum
engrupaj promenadoj, ĉe la urba Milita Distrikto.
“Ĝis kia aĝo oni estas devigita soldatservi?”.
“Ĝis tridekokjaraĝo”, estis la frostiga respondo. La abrupta konfuzego de mia
kapo malordigis ankaŭ la ordon de la torditaĵoj diritaj al mia kunulo por ke li
min akompanu sen ŝovi la nazon en la aferon. Mi pretekstis al li bezonon de tiuj
informoj por plialarmigi mian malruzan kunfraton; mi ne sciis, ĉu mia ŝrumpa
reago al la senentuziasmiga respondo plu lasis min kredata ĉe li.
154
En Italujo la popolo, post la falo de la diktaturo, estis laŭte eniranta en la