LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
strebas neniigi eĉ ĉion devenantan de tiuj: nazia antisemitismo signifas ekstermon
de hebreoj kaj kristanoj: la unua kaj la dua etapoj jam ekmarŝis kune!
La forportitoj sin lasis treni, kuraĝigante unu la aliajn kaj esprimante, pervorte
aŭ perkondute, sentojn de pardono al la perfortuloj, el kies vizaĝoj nur
malofte pulsis io malkvieteca.
Amuzis nin la epizodo, el lia rakontado, pri pastro kiu, ricevinte akran frapon
pro sia flegado de rilatoj kun diversaj realaĵoj, kaj, precipe, pro donaco de
fromaĝpeco al alia pastro kaŝe vizitata en pungardejo, vorte, kaj geste, aludis
la viran priseksan potencon de la lin batanta ĝendarmo, ĝin deklarante manka
kaj jam loziĝinta. “Tiu ĉi, eble latindevena kaj, spicigite de pugninvitoj de la
germana pastro, demetis la fusilon kaj, tute apud la lima pikildrato, nevidate de
werhmachtaj soldatoj kaj iom malantaŭe de la porprizonula barakego, ekakceptis
sin reciproke defii per pugnoj: ili interboksis stare tere piede mane kubute
ĝis la pastro, kunstreĉante sian lastajn fortojn, per kelkaj luktartaj movoj
sukcesis disbati la soldaton kiu, fine, malproksimiĝis kontuzita ĉe la nazo kaj
brakoj. Ni ne aplaŭdis nur por ne plireagigi la ĝendarmon kaj restis atendantaj
la punreagon por ĉiuj barakanoj. Nenio reage mornis; ni vidis, male, postajn
tagojn, tiun ĝendarmon enorde en sia vica taska posteno. Dume la boksanto
famiĝis kiel la pastro pugnisto. Mi memoras pri li la prizorgan atenton al ĉiuj
bezonuloj; sed, bedaŭrinde nenion mi ĝis nun scias pri lia fina sorto, same kiel
cetere pri tiu de aliaj multaj, kiujn mi certe vidos en la resurekta tago”.
Pri gasĉambroj por gasadi vivajn homojn, li nemulte sciis kaj malpli vidis,
sed post la liberigo fare de aliancanoj kaj dum la reveno al Italujo klare eksciis
pri tio. Supozinde lia suspekto estis dampita el la fakto, ke ĝuste en diversaj
deĵoradoj, ĉe aliaj koncentrejoj, ŝajnis (sed longatempe tio taksiĝis kalumnio)
tiam prizorgantaj judaj prizonuloj mem, laŭ onidiroj: ankaŭ tiuj lastaj onidiroj
nun havas pli ol versimilecon. Veras, ke pluraj malaperadis ĉiutage, sed pro
morto aŭ alia destinado, kvankam obskura. Nun en li reziduas nur unu havindaĵo:
ke estu memorigitaj ankaŭ tiuj suferoj kaj ke li sukcesu reiri al tiuj koncentrejoj
por ”spiri almenaŭ la polvon de tiuj kunfratulaj korpoj bruligitaj
certe, eble mortigitaj per gasado, kaj tio antaŭ ol mi perdas rajton fidi mian
memoron”.
Male, li transloĝiĝos ĉe sian Sinjoron post malpli ol tri monatoj.
Mi malkovris en mi esplorindan fenomenon. Ju pli en mi nestas la ŝanceliĝoj
rilate mian definitivan adheron al tio kion oni nomas vokiĝo, des pli mi fariĝas
ortodoksema kaj fidelema al la doktrino, tio estas preta akcepti kaj defendi
la tradiciajn dogmojn de katolikismo: tia sinteno surakviĝis dum disku-
159