LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
bron mi ne provis eĉ minimuman senton de kulpo, kiu tamen ne estus la mezuro
de kulpeco ĉar tiu ĉi povas estiĝi nur nivele de nepasia juĝanta konscienco.
La inviton kaj ordonon, tamen, ne aliri la du etajn ĉeflankajn ĉambrojn, kiuj
de kelkdeke da tagoj foje montris la pordojn duonmalfermitaj, oni akcentis
mistere senesceptaj.
La malpermeso-ordonoj fakte estis ripetitaj plurfoje kvazaŭ el tiu konduto
dependus la elsavo de l’ mondo. La malsukcesintaj provoj postspuri racian
eksplikon pri tiu stranga afero, ĝis tiam dankita al la neceso gardadi la malpermesitajn
librojn aŭ konsciigi kiun ajn, ke tiuj libroj entenas ion kontraŭkristanan,
iun tagon ricevis ankaŭ alian pli pragmatan pravigon.
De kelka tempo mi rimarkis, ke la helpkuiristo, frato Sebastiano, iom antaŭ
ol sidiĝi apud mi ĉe la manĝotablo, svelte rapidiradis al la supraj lokaloj portante
du pladojn kun diversaj nutraĵoj. Mia scivolemo rompis lian diskretecon
jam malplifortigitan de mia daŭra deĵoro en biblioteko: li fine konfidis: “neniu
konu, ke en la biblioteko, pliprecize en apudaj porkonsultaj ĉeletoj, kutime
opiniataj malŝpare vakaj aŭ entenantaj malpermesitajn librojn, loĝas kaj travivas
du judoj, enbretigitaj inter libroj, garditaj kontraŭ poruloj de faŝismo,
kaj kaŝitaj al ĉiuj por ke la novaĵo ne transiru al la soldatoj vaĉantaj en la
alia konventa alo. Ke via scivolemo ne fariĝu scivolemigo!”. Mi sukcesis gardi
la ruze ŝtelitan sekreton.
Voĉo zumis, mi tiam memoris, ke jam eĉ katolikaj hebreoj estis serĉataj
kaj enprizonigataj de nazioj, reage al kolektiva kaj publika protesto de la nederlanda
katolika episkopara konferenco kontraŭ la sendiskriminacia aresto de
hebreoj kaj engaĝiĝantaj kristanoj en regionaj okupataj de la germana armeo
aŭ patrolataj de iliaj kolaborantoj. Por ŝtopi la buŝon al la ekleziuloj, la nazioj
pliintensigis persekutojn tuj post kaj konsekvence de ĉiu protesto kvazaŭ la
protestoj estus la kaŭzo, kaj do kondamnindaj kaj evitendaj, de la persekuto
mem. Oni diradis, ke eĉ post papaj diplomatiaj “enŝoviĝoj” tio ĉirkaŭe notiĝis.
Kelkajn tagojn poste, mi ilin vidis parolantaj kun la superulo ĝuste en biblioteko
kaj salutis seninterparole ĉar mi devis min ŝajnigi nekonanto de la
afero. Ili taksiĝis al miaj okuloj mezaĝaj viroj kun neniuj apartaj signoj krom
deflanke rememorigi, en miaj pensoj, ke Jesuo certe havis ion de ilia fizionomio:
neniam mi antaŭe renkontis hebreojn! Sed eĉ tia deflanka rememorigilo,
monatojn poste, ekkorodiĝis kiam oni babilumis, ke la hebrea sango, laŭjarcente,
miksiĝis kun pluraj, se ne multaj, fremdaj sangoj kaj ankaŭ fizionomioj ne
plu estas tiuj originaj... Tiam mi rifuĝigis mian konvinkon en la certeco, ke al-
74