LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
limiĝis liberigi ilin el felaj vestoj kaj botoj kaj aliaj utilaĵoj jam senutilaj por
la mortintoj. Ankaŭ fratuloj piece altiriĝis, vidante tamen ekaperi piedoj senŝuaj
kaj brustoj senjakaj. Kune homoj obtenis el la loka germana komando
permeson entombigi la korpajn restaĵojn en tombejoj post religia hasteca propeto,
al kiu partoprenis ankaŭ mi, penante tamen sperti, je nivelo de sentoj,
kompaton por… malamikoj! Ja, ĉu malamikoj aŭ aliancanoj ankaŭ por norditaloj?
Tra eventoplena kaj seka ekprintempo venis aprilo-majo. Radiogaleno fiere
disvastigadis, ke la germana fronto “Sigfrido”, ekallasis signojn de cedo. Ĉirkaŭ
la dudeka de aprilo sur la ŝtata fora strato komenciĝis la retiriĝo de disbatitaj
Wermach-aj germanaj senblenditaj konvojoj al Aŭstrio, nome al Germanujo:
la soldatoj kiujn mi imagis artikigitaj nur por sturmi! Kelka germana duonmotorizata
trupkonvojo estis sekvata de lante procesiantaj soldatoj, lace kaj senformacie
defilantaj malmulte germane: mi sentis kompaton kaj deziron doni helpon
ankaŭ al ili ĉar, funde, ili devintus esti la kolaborantoj de la glorigo, de mi
revita, de Italujo. Samtempe grupoj veturis ankaŭ fervoje, sed tiom malrapide,
ke eblis kalkuli la senarmile retiriĝantojn.
Iuj partizanoj, transpaŝante la konjektitajn ordonojn, kredis sian heroaĵon
kugle ataki germanajn soldatojn, preskaŭ senarmajn malmilite retiriĝantajn
laŭ reciprokaj konsentoj kun partizanĉefoj, eble ankaŭ kun avangardaj aliancaj
komandoj: marĝene de krucvojo restis vunditaj soldatoj, unu eble mortigito.
Post kvaronhoro du germanaj kirasveturiloj revenis venĝe pafante, iom hazarde,
oni atestis: sur la grundo restis mortinto, eble partizano aŭ civilulo, kun
diversaj vunditoj. Ĉu estis paktoj aŭ ne estis? Popolo koleregis parte kontraŭ
partizanoj parte kontraŭ germanaj armeanoj. En la kirasveturiloj oni ŝarĝis
germanajn vunditojn kun eble mortinto.
Ĉiu trajno el Udine esperigis, ke almenaŭ la vostaj vagonoj transportu usonajn
avangardojn de novaj okupantoj eĉ leĝere armitaj ĉar komunakorde la
germanoj jam ĵetis ĉion militan. Ili fine vere flagris survoje, ĉe la monatfino.
Kian feston kun manklakadoj kaj mansvingoj kaj dancoj ili ricevis kaj kiom
dankeblaj ili prezentiĝis, malgraŭ ne sen foje ironiaj aludaĵoj al la sendiskriminaciaj
bombadoj: ironioj kiuj intensiĝis kiam oni vidis la enmarŝon de anglaj
regimentoj al nia zono kiu, do, estos garnizonita de Angloj anstataŭ de
Amerikanoj. Nu, ĉie, al kelkaj, indikante fingre la ruinaĵojn, protestantaj kontraŭ
ili pro la terorisme sendiskriminaciaj bomdadoj, venis respondo, ke tiujn
ĉi praktikis unuaj la asanoj sur aliancaj teritorioj. Tamen la trikolora flagsvingado
invadis, kvazaŭ per magio, fenestrojn kaj placojn, aparte kiam aperis no-
135