LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
jam uzurpis la unuan vicon tiuj surteraĵoj kiuj iam estis, pruvite kvankam
kontrastite, viditaj nur kiel la startopunkto al la surĉielaĵoj!
Neniam mi kapablis, verŝajne ne eblis, superi tian komparon kiun fine mi juĝis
natura kaj fundamenta. Nemalofte mi superis la ĝenadon de la mizero de
mia surteraĵa varo per aludoj kun miaj klientoj al la ĉediaj valoroj, pri kiuj
miaj interparolantoj, post ioma miro, plurfoje montris maldistanciĝon.
Pri tiu eta, aspekte senelireja, ne nur psika konfliktiĝo, kiam mi sciigi Albinan,
tiu ĉi ĝin tiom precize priskribis kvazaŭ ĝin ŝi jam travivis persone taksante
ĝian alkonscian aperiĝon ne kiĉa paradspriteco; kaj ankoraŭfoje mi devis
konfirmiĝi pri altkvalito de la animo de Albina: ŝi kapablas, malkiel mi, intuicii
kaj trasenti preter kaj trans la vorto. Kune kaj senskrupule analizinte la tutan
animstaton, ni konkludis, ke funde la du aferoj povas kunstari, eĉ unu povu plivivigi
kaj ekvilibrigi la alian. Ŝi sukcesis ankaŭ aŭskultigi al mi erojn de
mia malnova, nome de la konventaj tempoj, taglibro kiun mi tamen evitadis
eĉ simple tralegi kvazaŭ timante trafi en ion tro banalan aŭ malmodestan: ŝi,
puŝite de mi al almenaŭ apenaŭ supraĵa trarigardo kaj eventuala detruado de
senutilaj memoraĵoj, trovas ion belan kaj min rekontaktigas kun notitaj pensoj
kaj sentoj kiuj al mi en la hodiaŭaj tagoj ŝajnas nure aktualaj miaj eltrovaĵoj
aŭ rezonadoj. Koncerne tion, ŝi trovos jarojn poste multon indan esti rakontota,
pli simpliĝe, diktota al la romane kompilisto de la supra etaĝo, ankoraŭ tiam nekonata
same kiel ties posta Esperanto.
Ĝuste tiu lingvo, se iom anticipi okazontaĵojn, aŭskultita sonnivele dum la
relegado de la ĉiutaga romana lingvoplibonigado, alloge svatiĝis ĝis ĝi estis,
de la neeviteblaj lingvaj likegoj, orele/okule komprenata, kaj plej laste tia
kompreno efikis, per lecionoj kaj libertempaj lingvumaĵoj, por ke mi de mia
“sekretario” estu konsiderata, el nura scivolemulo kaj ŝatanto, esperantumisto
kun bonnivela scio de Esperanto ĝis aŭdaco diktumi rekte en tiu lingvo, kvankam
nedistingante modernan stilon de antikva aŭ alispeca. Restis tamen en mi
io da envio al la sukcesantaj flue paroli en esperanto dum ŝajnis, ke mia prozo
impresas “cerbumece”, spite la oftecon de la simpligantaj verbformoj kiaj
estas kaj estis kaj estante ktp (aljuĝendaj, laŭ la notiganto, inter la lingvaj
personecoj de esperantistoj), kaj asiduan prizorgon eviti sencorenversojn kaj
miskombinojn; kaj tia mia ligo al esperanto eĉ ne malfajriĝis kiam fama esperanta
verkisto tiel fortretis: “esperantaj verkistoj? centa ularo da frenezege sinlaŭdantoj
reciproke!”.
Eĉ esperantismo min allogis, kvankam, aŭ ĝuste proe, ĝi unuavide impresis
io kvazaŭreligia.
303