LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
“Haltu, ne estas via, ĝin propietas la malriĉuloj, la donacintoj, al kiuj ĝi devas
esti redonata se neelspezita”.
Mia amiko ŝajnis kvietiĝi kaj, surprize repacigita kun si mem, montris aprobon
kaj spinis: “Ĝuste kaj juste! Ni metos tiun monon en almozkeston en preĝejo...
kvankam la mono el si mem simbolas danĝeran riĉecon kaj tial spitindan.
Se ni tion ne faros, ni disveturos”.
Jen Sankta Francisko bildigita ĉifoje malamiko de ĉiu riĉeco, eble de ĉiu
komforto ĉar la vera kristano, kiel li estis, ne povus ol malŝati eĉ la simbolon
de riĉeco: per tiu tezo, laŭ kiu monuzo ideniĝus kun monalligiteco, ordenaj
franciskanaj reformistoj laŭvice atakis ordenon kaj civilan socion kaj eklezion
kaj la plejreformistoj la moderajn reformistojn ktp. Nun eĉ mia amiko ajnisme
suspiras, ke riĉeco ne kunfratigis fratulojn kaj homojn kaj pretas enŝovi, ke li
malkovris la kaŭzon de ĉiuj konfliktoj!
Li reenpoŝigis ĉion kaj ni risortigis nin por repreni niajn pakaĵojn kaj ekpreterpasi
arbaretojn kaj herbajn deklivetojn dum inter ni restis densa silento.
Nia vortinterbatalo daŭris, eble, unu horkvaronon.
Prudentis provi forreteni la kverelon tro komplike enmiksiĝantan, laŭŝajne,
kun lia animstato. Verŝajne lia eksplodo estis momente retenita, aŭ ĉu pli ŝarĝita?,
de la rimorso esti facilanime proponinta, dum la ĉiesa ekscitiĝo dum la forfuĝo
el la pornovica konvento, sian landon kiel nian rifuĝejon. Sed same kiel
la akvo, en konkitaj manoj, se blokita de unu interfingro fuĝas de la alia, tiel
mia amiko remalfermis la buŝon por senkompate dehiskigi sian penson kaj
fine lanĉi siajn akuzantajn opiniojn kontraŭ ekleziaj politikistoj kiuj celus nur
siajn avantaĝojn preterlasante la sorton de la popoloj. Li ekspicis vortojn sence
malligitajn inter si antaŭ ol li sukcesis elforĝi precizan propozicion. Jen:
“La milito, eĉ tiu ĉi ĉion strasiganta milito, se kelkaj volus, tuj ĉesus. Se
la papo volus (ne longe antaŭ, en la unua deko de junio 1944, estis senbatale
kaj konkere liberigita, de aliancanoj, Romo kaj oni ekkredis, ke konekse
kun tio la papo havus pli da ebloj por pacigi la militantojn), se iu volus! Ĉiuj
tiuj ruinoj kaj mortigoj pezos ankaŭ sur lia konscienco. Agojn liajn malfavorintajn
la militon oni ne konstatas...”.
Kaj tie ĉi liaj vortoj, tra salivumaj spirellasoj, trajtiĝis eĉ plej skrapvunde
ankaŭ por mi ĉar disopiniecon, malebligite paroli pro lia impeta vortofluo,
mi ekesprimis precipe per gestoj. Fine mi provis:
“Kiu vin instruis pri tio? Aŭ ĉu vi memrezone konkludis? Eĉ la plej ŝtipkapa
fanatika kontraŭpapa propagando ne aŭdacas disvastigi tiun urban fabelon”.
Mi min demandis dume kia nekonata, de mi aŭ eble ankaŭ de li, elreviga
93