LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
reĝimo kaj, do, preta denunci. Mia animo travivis konstantan bedaŭron pro la
suferoj kaj humiliĝo de la itala popolo; sed estis doloro iomete dampita ĉar
elvoki ĝin troinsiste vekus ankaŭ la memoron, ke mi revis kaj plenpove,
kvankam senefike, cinike volis la militon malgraŭ la avertoj antaŭvidigantaj
pri humiliĝo kaj suferoj inter gentoj.
Oni diradis, ke en la biblioteko estas konservataj, krom dikaj kaj antikvaj
volumoj kun folioj el tempoflaviĝinta papero, multege da libroj prohibitaj ĉar
cenzuritaj de la Sankta Ofico kaj aliaj romaj kongregacioj, sed oni admone
sciigis ankaŭ, ke tiuj libroj estas enŝlositaj en apartaj ŝrankoj ene de du flankaj
ĉambretoj, kiuj funkcias ankaŭ kiel konsultejo. Min mi demandis kial al ni junuloj,
fakte liceaj studentoj pri filozofio aŭ jam je sojlo de priteologiaj kursoj,
estis severe malpermesate eksporti aŭ konsulti bibliotekaĵojn; malpermesate
kaj ankaŭ punminacate. Je justiĝo de tiu ordono oni ne disdegnis sin apogi
sur la saman sistemon de protestantoj kiuj, kontraŭ la kvar miloj da titoloj de
la katolika Index (Indekso), en Zurigo inkluzivis en sia Index dekdu milojn da
tiaj.
Ankaŭ por la deĵorantoj etendiĝis tia ordonitaĵo, kiu do altrudiĝis ankaŭ al
mi. Mi, male, jam longe vestis, ĉe mi, la galonojn de maturulo kaj do aŭdacis
haltigi la rigardon kaj etendi okulojn kaj manojn, kaj legi malpermesitajn, kaj
malmulte trivitajn kun kelkaj ankoraŭ paĝnetranĉitajn, librojn momente kuŝantajn
sur granda tablo kaj atendantajn esti reenbretigitaj en aliaj du flankaj
ĉambretoj. Longatempe mi legadis: famaj verkaĵoj kiel la Vive de Jèsus de E.
Renan, la Gaja Scienco de Nietzsche, Candide de Voltaire, Dialogo sopra i
due massimi sistemi de G. Galilejo ktp; sed por sukcese legi, eĉ supraĵe, mi devis
ŝajnigi eksterpostenan eltrovaĵon kaj engluti enhavon unuside: miafavore kunludis
la juĝo de la konfesprenanto, laŭ kiu tiu normo celas defendi nekulturitajn
personojn kaj la malprudentulojn… inter kiuj mi ne enkalkulas min!
Sprinte sparkis inter miaj deziroj io nova: mi forlasis ĉiun tekston malpermesitan
por mi koncentriĝi al alia ne malpermesita sed ĉiam kaŝita: tiu pri la
Biblia Kantiko de Kantikoj aŭ Alta Kanto, ĝis nun legita nur en purigataj eltiraĵoj.
Ĝi el la sobra latina lingvo kondukis mian imago-menson rekonsideri
miajn juĝojn, kiujn, jarojn poste, mi trovis difinitaj kiel sekso sakralizita kaj
sublimizita, pri amo kaj sekso, celebritaj en la poemo. Tamen mi devis legi la
etan libron du fojojn ĉar en la unua legado la potenco de la mistika interpretado
elkarniganta la lingvaĵan konkretecon, je kiu mia menso estis impregnita,
spiritigis esprimojn ĝis malaperigo el la scenejo de la du enamiĝintoj; eble ankaŭ
la dua legado ne komplete sin senigis je tiu tendenco. Reenbretigante la li-
73