LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
Sume, komentante la rezultojn de la diskutado kaj la ekscitiĝojn de la antaŭaj
interparoloj, al mi liveriĝis la impreso, ke tiuj kiujn, dekojn postajn, oni
difinis kliŝoj kaj sciaj kaj malsciaj antaŭjuĝoj, flosis pli tenace inter profesoroj
ol inter la studentoj. Eble ni junuloj, laŭ okazaj interpretoj, kuŝis ankoraŭ sub
la influo de legaĵoj ne ankoraŭ purigitaj aŭ kritike kribritaj; kio okazos baldaŭ
ne sen ŝirantaj diskutoj kaj psikaj tamenoj ĉar la hebrea medio emas inertigi,
socie kaj kulture kaj defende, la kristanajn mediojn per ĉiam pli ŝaŭmantaj kaj
senhonorigantaj kulpigoj dum la katolikaj medioj hastemas, foje sendiskriminacie,
pardonpeti por akiri plibonan akceptatecon ĉe hebreoj.
Je la unuaj de decembro 1945 mi devis alfronti penigan okazaĵon, kvankam
kutiman kaj antaŭanoncitan: ĉiujarajn spiritajn ekzercojn. Dum ili oni plej intensigu
sian adheron sentan kaj spiritan kaj mensan al Dio tra Jesuo, sed samtempe
ekzamenu, akute kaj senmizerikorde kaj fore de mensogemoj instigitaj
de satiĝemo de propra mio aŭ de psikaj, konsciaj aŭ nekonsciaj, tordaĵaj ruzaĵoj,
kiom fidelis al la votoj: el la kvanto kaj kielo de la pasinta fideleco al la votoj
oni, konjektante pri sia estonta ebla fideleco, elpensu spiritajn rimedojn por
ĝin kreskigi.
Ekaperis antaŭ mi la endo diri al mi mem ion klaran pri mia ekstertipa vokiĝo.
Kiun sencon havis miaj transsaltoj el ardaj decidoj al senardecaj eĉ filistrecaj
sintenoj? Kies signaloj estas unu semajnon preĝi fervore kaj la alian
preĝi nur aspekte? Ĉe okuloj de kapablulo psikesplori, kiu scias kiom da ercaĉoj
malkovrus!
Sintonie kun la porokaza moto “lesivu la pasinton!” venis tra niaj manoj,
eble lasita de la predikanto, libreto, eldonita en Trieste, nun forgesita rilate la titolon
sed parkerigita rilate la enhavon. Ĝi prilumis la diversajn psikajn meĥanismojn
de la homa nekonscio, laŭ freŭdismo: tiaĵoj, kvankam ne tute novaj por
mi, tiklis mian atenton kaj kontribuis al memanaliza ekzameno.
Se insisti, parenteze, pri la kunpuŝiĝa malkovro aŭ teorio de nekonscio,
disputo, tuj post la spiritaj ekzercoj, ekbrulis inter la konventuloj pri la realo
aŭ ŝajnrealo ĝuste de io kiu staras trans la nomeblo kaj konscia sperteblo. Ĉu
ĝi vere estas konstato kaj genia malkovro aŭ la psikaj fenomenoj pere de ĝi estas
nur plisenmaskigitaj ĉar jam konitaj kaj, kvankam ne sisteme, jam pritraktitaj
de la humanista tradicia psikologio?... Kaj defadeniĝis la pluroblaj interpretoj,
sine mem de modernaj psikologiaj sciencoj, kaj diversaj difinoj de nekonscio.
La diskutoj daŭris longe: ili nun servas al mia memoro por reelvoki
la kulturan kaj edukan etoson de tiu medio, ne sendistre enŝaltitan ankaŭ de
mi.
153