LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
mia sentima nobleco, ekokulumas io malklara, kio pliposte taksiĝos “kvalifikita
ciniko”. Preĝon mi diligente evitis ankaŭ por ke, kvankam konvinkita pri
ĝia nenia efiko, io mistera povus prajmi vere la pacon. Elstaris la deziro, ke
milito rampus, por ke ni konkeru teritoriojn kaj defilu spaliritaj de la glorantaj
subigitaj popoloj, kion mi dum ŝajniga preĝo antaŭĝuis imagante triumfajn
marŝadojn ene de la kelklandaj popoloj kies ekziston mi apenaŭ eksciis per la
unuaj tre krudaj prigeografiaj rudimentoj. Kun la edukantoj kaj kunuloj, eĉ
kun konfesprenanto kiam kun tiu ĉi ekos sincera pekmanifestiĝo, mi tiajn
kontraŭaspirojn kovris eĉ per pacemaj deklaroj dum silente spionadis ĉu Italujo
fine komencas konkeri. Mia patro, en Germanujo por forfuĝi el maldungiĝo
en Italujo, poiomete fariĝis en miaj pensoj, kaj foje ankaŭ en miaj konversacioj,
heroeca helpanto en milita kampo; eĉ mi estis ankaŭ preta lin aprobi
kaj inciti per letero, kiun poste ne sendis suspektante, ke la rektoro komprenus
mian malinklinon al la paco kaj celoj de la preĝado.
Se necesus pli klarigi kiajn luktojn por teni sekretaj la aspirojn de mia animo,
helpu jeno. Iun kristnaskan antaŭtagon oni amasiĝis en la granda preĝejo,
kun sekularaj personoj, por aŭskulti la anoncitan Papan radiomesaĝon elsenditan
al “Urbi et Orbi” (Al la urbo Romo kaj al la tuta katolikaro). La parolado,
kvankam soleneca kaj iom malklara por mi, konkludiĝis per priskribo pri agadoj
de Vatikano (de la papo mem kaj ties diplomatio) por subteni “forfuĝigitojn,
elmigrigitojn, prizonulojn… kaj ankaŭ tiujn de semita gento”. Semita
gento, neariana sango eble mi aŭdis elfluanta pliposte el la komentoj de la frataro.
Pri kio temas? Certe, io interligita kun la paco, io komprenita nur de la
pacemuloj, io do pri kio mi silentu por ne manifesti mian sekretan deziraron.
Plua miskompreno ŝosis pro tiu “lando-gento de nearjanoj”. Iun vesperon,
eble finoktobran 1941 kiam Germanujo kun Rusio jam konkeris Polion, la
meditado estis diktita de okaza gasto milita kapelano. El lia parolado mi komprenis,
ke la Papo preĝas kaj helpas la nearjanojn, kiujn male Germanujo batalas.
Pro tio la germana ambasadoro en Romo vizitis la papon por lin riproĉi.
“Ĝuste!” mi memronronis, “Kial la papo helpas, eĉ se per solaj nutraĵoj
kaj vestaĵoj kaj medicinaĵoj, adversulojn al Germanujo amika de Italujo?”
Bedaŭrinde, la neceso ne malkaŝi mian deziron, ke Italujo militu lige al Germanujo,
malkonsilis, ke mi petu eksplikojn pri la popolo aŭ lando de la “nearjanoj
1 ”.
1 Nun penseblas ke tiu kapelano referencis al la encikliko de papo Eŭgeno Pacelli de la oktobro
1939 en kiu oni legas, citite el Sankta Paŭlo, “ne plu estas hebreo aŭ greko aŭ aligentano...
ili nun estas unu sola realo”, plurfoje elsendita tiutempe, eble propagandcele, fare de la BBC
de Londono. Vortoj tiom klaraj, kaj ripetitaj de malamikoj de Germanujo, kolerigis nazian re-
21