LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
cilis bildigi ilian ektrotadon kiel ekflugadon de birdoj el herbejo al alto. (La
komparo kun birdoj fontas el amasa ties alaerleviĝo ĉe ilia paŝado, ĉerpita el
virinaj komentoj de ni aŭditaj el la placeto).
Eĉ la pafpretaj mitraletoj diagonale pendantaj sur kozakaj brustoj kaj la
longaj revolveroj, peze malsupren klinantaj la zonon aŭ la poŝon, fariĝis ĉarma
kaj cirkla spektaklo. Unuanime, aparte la virinoj, observadis ilin kun ne kaŝita
admiro. Kaj foje kompatemaj kamparanoj spontane donacadis superfluajn
vestaĵojn kaj ankaŭ nutraĵojn: fakte, kun ili konvenas amika apudado kaj pro
ilia foja kapera agado, kaj pro manko de germanarmea kontrolo, kaj por iom
bremsi ilian, laŭ popolaj rakontoj, emon transformi eksimpation por virino en
rajton ŝin kapti.
Dume, pliprecize denove, ni eltrovis de la pastro pri neamikaj aktivadoj,
eble, embuskoj inter partizanoj italaj kaj slavaj. Oni parolis pri diversaj precizaj
epizodoj de malamikeco flanke de slavaj embuskintoj kontraŭ italaj partizanoj
malakceptantaj, ke limtuŝa parto de Friulo fariĝu juguslava tero. “Prepariĝas
la scenaro de la venonta malgaja estonto, diradis la pastro, Italujo riskas komunistiĝi.
Nin embuskas la risko de slaviĝo”.
Sed fine kion li pensis pri la ne multforaj gerilanoj? pri kontraŭfaŝistaj armeanoj?
Pri tio li sin montris multe deteniĝema kvazaŭ liaj vortoj timus aŭskultiĝi
eksterdome.
Al ni li klarigis, ke diversaj junuloj, eĉ jam soldatoj aŭ oficiroj, ne scias kion
fari, do ili forfuĝas el la armeo, aliaj forfuĝas ĉar ne plu aprobas militon, aliaj
por armite batali kontraŭ. Li restis iom distanca el tiuj ĉi lastaj, al ĉiuj tamen
liverante porokazan helpon. Ni estis inkognitaj, kaj senvolaj, spektantoj de iu
sceno plursignifa. Iun fundan nokton, iuj junuloj voĉetis kaj frapetis ĉe la domparoĥestra
pordo, kaj ĉe teretaĝaj ŝutroj, certe serĉante ion manĝotan. Ni saltleviĝis
kaj kuris alarmite observi el fenestraj fendoj, pretaj forfuĝi al la kamparo
tra la malantaŭa kamuflita pordo.
Ĉu la timata rastado? Ne! Estis nur junaj vaguloj, deŝiriĝintaj el siaj familioj
por eviti rekrutiĝon kaj eble ne tute simpatiantaj kun partizanoj, petantaj pri
io nutraĵa. La pastro por montri sian lojalecon al eventualaj faŝistemuloj, ĉar
ties simpatiantoj plu restadis en la vilaĝo kaj en domoj ne malnajbaraj de la
lia, malĝenate laŭtvoĉe ekkriis el fenestro kontraŭ la disiruloj kaj banditoj, sed
tujpost subvoĉe flustris:
“Puŝu la pordon, prenu de la tablo kaj fulmtuje iru for kun la dia beno”.
Kvar/kvin junuloj eniris, elprenis jam preparitajn nutraĵojn plenigante poŝojn.
Kaj la silento refariĝis! Morgaŭ ni eksciis, ke samtempe kaj najbarloke
119