LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
kaj, frate sin ŝirmante de niaj varmkoraj kaj iom kulpsentemaj dankoj, akompanigis
laŭ kelkaj kilometroj perkaleŝe, kiu je ĉevala paŝo sur kavoplena strato
zorgopele lulis nian kreditan trankvilan finaventuron. La duan matenon,
dankante al la nova gastema paroĥestro kiu nin afable jam gastigis la antaŭan
vesperon je nomo de la rekomendanta paroĥestro de Alesso zorgigita de nia
rekomendanto, ni turniĝis iom sudorienten kie la riverlito plilarĝiĝas kaj do la
akvo malpli profundas, travadis la riveron apogante la piedojn sur ŝtonoj amasigitaj
de aliaj travadintoj. La akvo frostigis la piedojn kaj genuojn, tial tuj
poste ni nin revestis per la froko. Estis tagmeze kiam klare ni vidis la faman
fortikaĵon de Osoppo, situantan ne multe fore de la rivero Tagliamento. Sed ĝi
povis manifesti nur per la impona strukturo sian glorplenan historion ligitan al
la aŭstra-napoleonaj militoj. Ĝi ne plu trovos oportunecon malfaldi al ni siajn
enajn historiaĵojn antaŭ ol frakasite maliĝi sub la aliancaj senutilaj bombadoj.
Sur la precipa strato la nia aspektis al ni pli fiera tramarŝo ol duonkaŝa hejmenreveno,
renkontante, bonŝance, malmultajn personojn. Ni transpasis Cesclans
(Ĉesklans); ĉe Somplago ni iom ripozis konsumante la lastajn provizojn por
maldilatigi nian sakon; rondiris Oncedis dum infanoj, nin vidintaj, kuris travoje
por anonci la alvenon de kvestantaj fratuloj; ĉe Trasaghis ni vizitis pormomente
la preĝejon kies pordoj apudas la precipan straton; flankenlasis Osoppon;
ankoraŭ du vilaĝetojn kie ni renkontis, preskaŭ neniel angorigitaj ĉar ni
sentis spontane kreski en ni certeco, ke jam ne ekzistas por ni danĝeroj, tri
germanajn soldatojn kiujn poste ni eksciis anoj de senskrupule severa Altadiĝa
(aŭ Subtirola) germanigita garnizono ne malkiel tiuj mortigotaj en vojo Rasella
en Romo (44/3/23) per bombatenca embusko fare de partizanoj: (atenco,
tiu, kiu pretekstis la masakron de Fosse Ardeatine). La lasta marŝado, kvazaŭ
por ni ne ekzistus danĝeroj, flugtuŝis la stacidomon de Ĝemona preskaŭ senhoman,
kaj tuj ni frapis la konventan pordon. Kien kaŝiĝis la timataj
danĝeroj? Ĉu vere ni riskis areston kaj deportadon al germanaj punlaboroj?
Dek, cent, mil scivolaĵoj fare de la klerika studentaro kaj samtiom, se ne
pli, de la superuloj kaj profesoroj, entrudiĝis kaj obsedis la “aventuristojn”.
“Kial vi ne venis rekte al la studentejo, almenaŭ por konsiliĝi? Ĉu vi ne
agis tro sendepende, nome tro eksterobee?”.
“Kial serĉi kaŝlokon en la domo de la malamiko? en Karnio ĵusdate perforte
aneksita al la teritorioj de la Tria Regno?”.
“Kial, kiam oni igis vin elirontajn el novicejo, oni al vi ne indikis la precizan
adreson de via kaŝejo?”.
“Kion vi manĝis, kion vi surportis por ke la tutmondo kalkulu je vi? Kie vi
108