LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
gentoj, pri kiaj fontoj de niaj lastaj informoj pri militaj frontoj. Kiajn neeviteblajn
suferojn ni kaŭzas rivelante al ili nian malpli tragikan historion, niajn ordinaraĵojn
vidalvide al ilia angoro! Al ni ŝajnis, ke ni estis greftantaj pluajn
angorojn sur iliaj angoroj. Egoisme kaj iluzie, mi tiam intense revis min validigi
paliativa plifeliĉigisto, arto kiun ĝis tiam mi taksis malrespektinda disiriĝo el la
realo, kvankam uzata de pastroj kaj nobligita de la humanecaj intencoj: fakte mi
iam klopodis postspuri vortojn kaj komunajn konitaĵojn bonportantajn al iliaj
esprimoj mankantaj je sufiĉa fundamento. Pli poste, solecaj, ni komentis, nur por
distri nin el nia penado, troevidentaĵon, nome ke niaj suferoj paliĝas antaŭ aliulaj
suferoj. Kaj se ni akceptus niajn penojn ankaŭ kiel penitencon pro niaj kaj
komunaj pekoj? Tamen ni kun tiuj virinoj timis uzi tiun sugeston: ni preferis
paroli pri la mistera, sed sendubebla amo de Dio al ni malgraŭ manko de
konstato.
Reprenante nian paŝadon, ni pormomente estis puŝataj rimarki, ke maldekstre
plialtaj montetoj arbvestitaj etendiĝas tra malabruptaj deklivoj dum la
suno malaperadis forĵetante striojn malpure ruĝajn. La loka naturo kaj panoramo
estis tiel belaj kaj allogaj, ke ŝajnis kunstari senkontraste en nia animo
kvankam enpuŝita tra laciga kaj sennecesa aventuro. Nebrideble, fakte, alternis
sento de senutileco de nia aventuro, iom min ekagacanta, kaj momentoj
de allogiĝo en la kontemplado.
Ni deziregis renkonti homojn; sed for de la stratoj, foje laŭiritaj de militecaj
konvojoj; homojn ni ne vidis kaj kiam bruo suspektigas niajn orelojn, la
unua baraĵo aŭ fosaĵo kaŝis la du malaŭte kaj stumpe konversaciantojn; foje ĉevalblekado
kun hufbatadoj aŭ similaĵoj nin avertiga pri kozakoj malaperantaj en
terenmalaltaĵoj kaj reaperantoj en strataltaĵoj: foje vidiĝis nenio aŭ nur kamparanoj
rehejmiĝantaj aŭ rabotantaj aŭ atentgvatantaj la kozakajn marŝadojn.
Unu domaron ni diste preterpasas, alian apude transigas, trian konfide tanĝas: ni
ŝanĝis kaj reŝanĝis kaj fine adulteriĝis la kriterioj de unulinia konduto. Ĉe la
vespera ekkrepuskiĝo ni kompatis nin kaj pafis: ni iru tiun ĉi vilaĝon por ripozi
kaj vivigi niajn esperojn! Kiu povas aserti, ke en ĉiuj vilaĝoj vaĉas kozakoj?
Eble kozakoj nin festos. Risku ni kion ajn!
Lace trenante la piedojn kaj kun la tornistroj jam deŝultritaj ni ekiris en la
direkton de la sonorilturo. La vilaĝo nomiĝis Cavazza Carnico (Kavaca Kàrniko).
Scivolemaj vilaĝanoj nin kondukis al la paroĥestra domo; sed la paroĥestro
forestis; la sakristiano provizis nin je nutraĵoj kaj disponigis por ĉambreto.
Sed li senvole pafis nian restantan trankvilecon kiam, demandite de mia
kunulo pri aferoj de sia patra vilaĝo, lin informis tragikaforme, kvankam laŭ-
97