LA HOMO KIU NE SUKCESIS TROMPI SIN MEM - UECI

La homo kiu ne sukcesis trompi sin mem
pondoj al la obĵetoj, nulpoentaron al la aŭtoritataj finaj ilustradoj ne malkiel al
malutila redundeco. Svarmis laŭdoj por ĉiuj. Por mi, krome, oni rekonfirmis
la famon de konsekvenculo, rigida konsekvenculo, kaj eble de petolemulo en
la sindefendo. Ankaŭ pri tio ardis kaj pasiis la diskuto, se ne podie kaj konferenceje,
certe koridore. Eble mia prezentado konfuzis senĝenon kun manko de
flekseblo kaj kun trointelektumeco.
Ankaŭ alia emo kerne de mi mem ekburĝis pli klare ol antaŭe, ofte bonŝance
akompanata de oportuna memjuĝo, iu nedifinita sento de ĝojo kiam miaj kolegoj
ŝrumpas aŭ estas perdantaj estimon ĉe eminentuloj. Mi devis min elnestigi
elinter memplaĉoj pro miaj supozitaj sukcesoj, kaj pridiskuti kun tia sento
multe natura sed ne multe kristana. Ĝi, kaj pri ĝi kontroloj, min akompanos
por ĉiam, mi opiniis. Ne malofte, fakte, tiu sento rivalecas kun la kristana devontiĝo
al senrezerva amo por homo kiu ajn, almenaŭ dezirante ĉion bonan por
li. Pro tio naskiĝos bataletoj kontraŭ mi mem.
Intertempe oni estis alproksimiĝantaj al la balotoj de la solida plifirmiĝo de
la demokratia politika kunvivado, kun la samspeca sed pli intensa akreco ol
kiam disvolviĝis la politikaj balotoj selektantaj urbajn kaj provincajn estrarojn
kaj precipe la delegitojn de la konstitucianta asembleo. Nun oni devas
aprobi aŭ malaprobi la preparitan konstitucion. La tuta klerika studentaro estis
invitita malestimigi la katolikan partion, kiu ĵus renaskiĝis kaj energie gajnadis
grundon tiujn tagojn, kaj male voĉdoni por la partio de katolikoj, eble
pliĝustadire, por la partio en kiu, sente kaj agade, kuniĝas la plejmulto de ne
nur katolikoj kaj kiu samtempe garantias observi kaj realigi la doktrinon de la
Socialaj Enciklikoj proponantaj la socian ordon laŭ la homa racio prilumita de
la revelacio. Nu tia partio kampanjas por la nova konstitucio same kiel la plejparto
de la partioj.
Mi konstatis, tiukaze, kiom altiras kaj fascinas la kompartia programo:
pene apenaŭ konvinkiĝintaj, eble nur fideisme konsentemaj, eĉ miaj parencoj
akceptis voĉdoni laŭ miaj sugestoj.
Komunistoj akuzis la klerikularon partianiĝi por la riĉuloj kaj precipe propagandi
pagante kaj afiŝante surmurajn manifestojn. Rilate la pagon por la manifestoj,
mi ne kredis, rilate tamen la afiŝadon ĉio veras ĉar ĝuste ankaŭ mi estis protagoniste
paperfarbanto de placoj kaj domfasadoj kaj arboj kaj palacaj balustradoj,
laŭ komuna kutimo tiutempe. Komunistoj pretekste akuzis eklezion alstrebante,
ĉefe, al forigo de katolikoj el la politika areno same kiel jam faris,
alicele, la Non expedit (= Ne licas), la malrajtigo, starigita en 1868 de Pio la IX
por la katolikoj, partopreni en la politika agono kaj, do, kandidatiĝi en politikaj
162