II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

yaramaz buzağı söz konusudur. Şair bu örnekte çok derin gözlem becerisi sergileyip. Yeni
doğan buzağı hem çok şirin, hem de yaramaz olur.Ayaqları birbirine dolaşır, gözleri bir bebek
gözleri kadar güzel, Məhsum ve temiz olur. Onun suda kendi şeklini görmesi, korkup kaçması
çok büyük ustalıkla yansıdı. Buzağı karakteri çocuklar için ilginç bir karekter. Sözleri Zabitə
Memmedovanın, müziği A. Rzaquluyevanındır.
Buzovum çok şıktır,
Rengi ala-bula.
Tezece kalkıp dolaşıyor,
Çünkü henüz baladır.
Su içmek istedi o,
Yaklaştı çeşmeye,
Suda Görcek şeklini,
Korkup kaçtı uzağa.
Azerbaycan çocuk şarkılarının büyük bir kısmını nənənlərnən bağlı nağmeler teşkil edir.Bu da
bizim gelenek enenelerimizden bağlıdır.Nəvələr nineler için daha sevimli ise, nineler de torunlar
için sevimlidir, əzizdir.Nənələr nevelerin sığınak yeridir desek daha doğru olar.Nənələr torunları
azizler, laylay der , herkesten daha çok sevip, oxşayarlar. Nineler şarkı sözlerinde de torunlarını
zahmete alıştırır, yardımlarına yetmələrinə çağırırlar. Bu açıdan "sagicidir benim nenem", "Can
büyükanne" ve sair Negmeler çocuklarımızın dilinden düşmüyor. Sözleri Halil Rıza'ya, müziği
Höküme Necefovaya ait "sagicidir benim nenem" neğmesi her zaman navator olarak yaşıyor.
Biraz folklor motiflerine dayanıyor, örf ənənənimizi, unutulmuş sözlerimizi duyuyor bu
neğmede. "Badyan" -İnək sağmak için kullanılan eskisi kap ve "qaşqa" - ineğin alnında beyaz
bir topa tük.Bu ineği diğer ineklerden fərqləndirir.İnəyə bir güzellik, güzellik verir.Nəğmədə
güzel resimler var, altın inek, qaşqa inek sütü sanki çeşme inək.İnəyin hem güzel olması,
renginin altına çalması, sütünün çok olması, kaynak çeşmesi gibi bol olması vurğulanır.Nənə ve
torun karakteri bu neğmede çok farklı ve akılda kalıcı, bu neğmede çocuklarda nineye olan
saygı ve sevgi, emeğe, zahmete sevgi isteği aşılanır .
Sagicidir benim ninem,
Yardımcısı benim, benim.
Ben badyanı getiriyorum,
Büyükanneme yetirirem
Nenem sağır inekleri,
Üzerinde var beyaz xalatım,
Yardımcıdır benim adım.
Altın inek, qaşqa inek,
Sütü sanki çeşme inek. (5)
Nineye olan sevgi nevelerin dilinden söylenen "Can, nine" nəğməsində de büyük bir sevgiyle
yansıdı. Aslında "Can, nine" ifadesi kendisi bir şiirdir, neğmedir.
Baktı büyükanne,
Güldü bana.
Can, büyükanne,
Can, nine.
Seviyor beni,
Ben büyükannemi.
Can, nine
Can, nine
Anneye müracaatla yazılan çocuk şiirleri neğmeye çevrilende daha samimi ve anlamlı olur.
Sözleri şaire Xanımana Elibeyliye, müziği Höküme Necefovaya ait olan "Güneş olurum ben de"
neğmesi farklı özellikleri ile akılda kalıyor. Çocukların güneşe kutsal varlık olarak bakmaları,
onu temizlik, saflık sembolü olarak kabul etmeleri, hoş izlenim yaradır.Hər tarafın
aydınlanmasını, dünyanın aydınlığa gark olmasını yaratan faktör olarak anlamak,
büyüdüklerinde güneş tek olmalarını arzu ederek annelerini sevindirmələri şiirde yansır.
Kışın, soğukta, buzda,
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 187