II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

DİNÎ İÇERİKLİ ÇOCUK ŞARKI SÖZLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Şerife Nihal ZEYBEK *
ÖZET
Çocuk şarkıları, çocuk eğitimi için son derece önemlidir. Sözel olarak verilmek istenen bilgilerin,
melodili ve kafiyeli bir şekilde verilmesi çocuklar tarafından mutlulukla kabul edilmekte ve daha kalıcı
olmaktadır. Bu nedenle din eğitiminde de şarkılardan istifade edilmek istenmekte; bu amaçla çocuk
şarkıları hazırlanmaktadır. Son yıllarda ülkemizde dinî eğitimde mevcut olan yaş sınırının kalkmasından
dolayı, çocuklara yönelik din eğitimi faaliyetlerinde gözle görülür bir artış olmuştur. Bu artış, din eğitiminde
kullanılacak materyal arayışına sebep olmuştur. Bundan dolayı çocuklara yönelik dinî içerikli şarkı
albümlerinde de artış olmuştur. Eğitimciler ve veliler tarafından çocuklara dinletilen/ öğretilen bu şarkılar
acaba gerçekten çocuklara yönelik midir? Bu çalışmada bazı çocuk şarkılarının sözleri ele alınacaktır.
Şarkı sözleri çocuk edebiyatı bağlamında incelenecektir.
Ele alınan şarkıların çocuk merkezli değil, yetişkin merkezli olarak hazırlandığı görülmüştür. Şarkıların
sözleri incelendiğinde çocukların gelişim özelliklerine uygun olmadığı tespit edilmiştir. Bu eserlerle
sağlıklı bir din eğitimin verilmesi mümkün görülmemektedir. Bu çalışma ile son derece hassas olmakla
beraber ihmal edilen bu konuya dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk şarkısı, çocuk edebiyatı, din eğitimi, pedagoji
Giriş
Çocuk şarkıları, çocuk eğitimi için son derece önemlidir. Çocuklara öğretilmek istenen
bilgilerin, melodili ve kafiyeli bir şekilde verilmesi oldukça başarılı bir yöntemdir. Çocuklara
özellikle de okulöncesi dönemindekilere, klasik öğretim usulü olarak adlandırılan anlatım(takrir)
yöntemi pek hitap etmemektedir. Çünkü okulöncesi çocuğu için en önemli şey, oyun
oynamaktır. Çocuklar oyunu, ciddi bir iş olarak görürler, oyun olsun diye oynamazlar. Oyun ile
hem beden hem ruh olarak kendilerini ifade eder. (Bilgin, 2004: 147) Eğer bir bilgi oyunun
içinde çocuğa verilebiliyorsa, üst düzey bir başarı elde edilmiş olur. Çocuk oyun oynarken farkına
varmadan öğrenir böylece maksat hasıl olur. İşte çocuk şarkıları tam burada önemli bir rol
oynamaktadır. Çünkü neşeli, hareketli bir şarkıyı söylemek çocuklar için bir nevi oyundur.
Hayatın 2- 12 yaş arasındaki dönemi çocukluk olarak adlandırılır. Araştırmacılar çocukluk
dönemini çeşitli bölümlere ayırırlar. Çocukların gelişim aşamalarıyla ilgili farklı yaşlar belirtilmektedir.
Çalışmamızda da başvurduğumuz farklı kaynaklarda farklı yaşların zikredildiği
görülmektedir. Bunun temel nedeni, çocuklardaki gelişimin kişiden kişiye değişmesidir. Bununla
birlikte yaklaşık olarak yakın yaşlar belirtilmektedir. İncelediğimiz şarkıların hedef kitlesini
oluşturan çocuklar ‘ilk çocukluk’ veya ‘oyun dönemi’ olarak adlandırılan döneme girmektedir.
Yaklaşık 2 yaştan başlayarak 8 yaşa kadar süren çağa ‘oyun çağı’ da denmektedir. (Ay, 2010:
34) Başka kaynaklarda bu dönem 3-6 yaş arası olarak da belirtilmektedir. Bu süreçte oyun çocuk
için o derece önemlidir ki bu dönemin isimlendirilmesinde dahi oyun yer almaktadır. Çocuklar
oyunla hayatı öğrenirler. Diğer çocuklarla nasıl oynaması gerektiğini, çıkan çatışmaları
nasıl çözeceklerini kavramaya çalışırlar. Oyunlar sayesinde girişkenlik becerileri gelişir. (Karaköse,
2012: 33)
*
Dr., nihalzeybek@gmail.com
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 199