II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

uyumlu davranan birisi olarak yetiştirmek olmuştur. Böylece eleştiri ve radikalizmi çocuk edebiyatından
uzaklaştırdılar.
Çocuk ve gençlik edebiyatın ilk yazarları, kitaplarının giriş kısmında modern çalışmalarının
hedefini toplumun normları karşısında uyumlu bir insan yetiştirmek olduğunu açıkladılar. Bu
uyumluluk Orta Çağı’ndaki tanıma yakındır. Onlar hiçbir zaman hedefleri eleştiri yapan, agresif
ve modern bir insan yetiştirme olduğunu söylemediler. Yani eleştirel akıl çocuk edebiyata izin
verdi ama onu araçsal aklın ellerine bıraktı.
Bu durum, İran’daki modernite devresinin ilk yıllarında yazılan çocuk ve gençlik edebiyatı eserler
için de geçerlidir. Örneğin “ Ahmed’in öyküsü” o yıllardaki İran için yazılan bilim kurgu bir
eserdir. Bu kitap, Batı’nın teknolojik ürünlerini tanıtmak ve Tebriz ve onun etrafındaki şehirlerde
bu ürünlerin devreye girmesini anlatmaktadır. Ama bu kitabın yazarı ne asil bir düşünür ve
ne eleştiri ve radikalizmin hocasıdır, o sadece bilim ve yeni teknolojik ürünlerini okuruna tanıtan
uzman bir muhabirdir.
7- ikinci soru “ gençlik edebiyatı modern olabilir mi?” dır.
Gençler, çocukluk evresinde aldıkları bilgi ve deneyimler ve ayrıca yeterince sorgulamayan ve
hızlıca kabul ettikleri kavramlar sayesinde yeniden düşünebilir. Yeniden düşünmek, alışkanlığı
kırma olarak da görünebilir ve bir tür radikal eleştiri de sayılabilmektedir. Çocukların aksine,
gençler yeni veya daha önceden bildikleri kavramlar ile ilgili farklı ve çeşitli tanımları duyabilir,
algılayabilir ve aralarında seçim yapabilir. Ama gençlerde bu yetenek yeterince istikrarlı olmamış
ve yetişkinlerin egemenliği altındadır. Onlara göre gençlerin davranışları muhafazakâr bir
davranış olmalıdır. Yetişkinler toplumun normlara karşı uyumlu davranan bir genç yetiştirmeye
çabasındadırlar.
Böylece çocuk edebiyatında olmayan modern kapasitesi gençlik edebiyatına kendi göstermeye
başlıyor. Dolayısıyla gençlik edebiyatı daha fazla gözetim altına alınır ve daha fazla merak konusu
olabilmektedir.
Netice itibarıyla çocuk ve gençlik ve çocuk edebiyatı tamamen ve gençlik edebiyatı belli bir
orana kadar en iyi ihtimalle –Aydınlanma çağı gibi- radikal eleştirel aklin eyleminden değil
belki onun gerçekleştirdiği eylem neticesinden faydalanmaktadır.
8- Bu yazının konusu ile ilgili olan yazıları, çocuk ve gençlik edebiyatı entelektüel edebiyatı
değil, çocuk ve gençlik edebiyatı özünde siyasidir, çocuk ve gençlik edebiyatı eğitimsel metinler
kategorisi kapsamındadır olarak, tanımlanabilmektedir.
9- Eğer bu yazıdaki temel aldığımız çocukluk evresi, gençlik evresi, modern, modern kültür
veya kültür endüstrisi tanımlarda değişiklik olursa, tüm söylediklerimiz geçersiz olacaktır.
KAYNAK
Max Horkheimer, Theodor W. Adorno, Aydınlanmanın Diyalektiği, çev. Nihat Ülner, Elif Öztarhan Karadoğan,
Kabalcı Yayınları, İstanbul 2010
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 257