II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

YURTDIŞINDA TÜRKÇE ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SORUNLARI
Şükran YARGI *
ÖZET
Türkiye Dışında Yaşayan Türkçe Konuşan Çocuklar Açısından Çocuk ve Gençlik Edebiyatının Sorunları
incelenirse, özellikle Almanya 'da yaşayan Türk çocuklarının sorunları, çok boyutlu ve birden fazla
nedenlidir. Bu sorunların en önemlisi, çocukların çok az Türkçe kelime bilmeleri, ailelerin yeterince eğitimli
ve Anadilin önemi konusunda bilinçli olmaması, ailelerin ilk geldiklerinde Almanca bilmemenin
sıkıntısını çok yaşadıklarından çocuklarının iyi Almanca öğrenmesini önemsemeleri bu yüzden çocukların
Türkiye'yi ve Türk Kültürü' nü yeterince tanıyıp bilmemelerinin öneminin farkında olmamalarıdır. Bu
konuda farkındalık oluşturmak gerekmektedir.
Anne ve babası çalışan çocuklar çok küçük yaşlarda kreş ve yuvalara gittiklerinden oradaki görevlilerce
yoğun bir Alman Dili ve Kültürü' nün etkisiyle yetiştirilmektedirler. Bazı görevli ve öğreticiler çocuklarla
evde bile Almanca konuşulmasını söylemektedir. Almancayı iyi bilmenin okul başarısını artıracağını
düşünen aile anadili öğrenmenin zamanını ve önemini göz ardı etmekte bu konuda geç kalmaktadır.
Anadili eğitimine zamanında önem veren ailelerin çocukları genellikle okul başarısını da yakalamakta
üniversite eğitimine daha bilinçli ve çift kültürlü ve uyumlu bir şekilde ulaşabilmektedir.
Bu çocuklara Türkçe öğretirken dilini ve kültürünü tanıtıp sevdirirken karşılaşılan en büyük güçlük
ise, derslerin öğleden sonra Alman eğitimi bitince, çocuklar yorgunken, isteyen gönüllü öğrencilere ve
karma birleştirilmiş sınıf şeklinde verilebilmesidir. Bu yüzden bu çocuklar fazla edebi eser okuyup anlayamamaktadırlar.
Bu çocuklara bol resimli ve buradaki yaşanmışlıklarını içinde barındıran; şiir, şarkı,
tekerleme, bilmece, oyun sayışmaca destekli öykü kitapları hazırlanmalıdır. Ayrıca Türkiye’nin ve şehirlerimizin
önemli güzellik ve değerlerini kısaca öğreten kitaplar da bu konuda önemli bir eksikliktir.
Ayrıca dillerin yapı alfabe ve ses farkı, günlük yaşam ve kültür farklıklıları burada yaşayan çocukların
anadilleri Türkçeyi istendik düzeyde öğrenip konuşup yazıp anlamalarını güçleştirmektedir. Türkçeyi
yeterince bilmeyen çocukların da edebi eser okuma ve anlaması güçleşmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anadil, yapı, alfabe, ses, eser.
GİRİŞ
İnsana özgü en önemli anlaşma aracı olan dilin öğretimi çok çeşitli sebeplerden ötürü
karmaşık ve zordur. Bu öğretme işi masa başında sınıfta ve gramer öğreterek yapılıyorsa daha
da zordur.Duyulmuş bir hikayedir fakat meselenin önemini ve güçlüğünü iyi vurgular,Türkçe'yi
çok iyi öğrenmeye kara veren birisi Türkiye' ye gelir yerleşir ,yirmi yıl kalır ,artık ben Türkçe’yi
çok iyi öğrendim memleketime döneyim der , eşyalarını bir taksiye yerleştirir yolculuğunu gemi
ile yapacağından bir limana gider.Yükünün çoğu kitap olduğundan eşyaları ağırdır, yardımına
bir hamal yetişir taşıyım mı abi der, bizimki evet taşı ama yüküm ağır taşıyabilecek misin ? der .
Babayiğit hamal gücüne çok güvendiğinden olsa gerek vızır vızır beğim der .Bizim bilim adamı
yok yok kalsın der sen geri taksiye yükle yükümü ben bir yirmi yıl daha kalacağım ve vızır vızırı
öğreneceğim. Bir dili mecaz,sanat ,zıt ve eş anlam ,deyim,atasözü,argo, lehçe ,ağız ve jargonlarıyla,incelikleriyle
öğrenmek zaman ve yaşanmışlık gerektirir....Bilindiği üzere Dünya
*
MEB Talim Terbiye Kurulu Program Geliştirme Bölümünde Görevli Türk Dili Edebiyatı Uzman Öğretmeni
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 521