II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Kahramanlarının genellikle hayvan olması sebebiyle daha çok masallarla karıştırılan fabl, kıssadan
hisse yoluyla ders vermeyi ve toplumsal bir eleştiride bulunmayı amaçlayan kendine özgü
özellikleri olan bir türdür. Çocuk edebiyatının vazgeçilmez türlerinden biri olan fablın kullanımı,
verilen mesajın doğru idrak edilebilmesi için zihinsel becerilerin gelişmiş olmasına ve en
azından soyut işlemler dönemine geçilmesine bağlıdır. Bu ise ortalama 12 yaş ve sonrasına denk
gelmektedir. Öğretici ve eğitici olan bu metinlerde temel amaç ders vermek ve düşündürmektir.
Hayvan masallarından ayrılan temel yönü de buradadır. Bu nedenle fabllar, eleştirel düşünme
becerisinin kazandırılmasında temel malzemelerdendir. İlk gençlik çağına denk gelen, gelişimin
en önemli dönemlerinden biri olan ve soyut düşünmenin gelişmeye başladığı ortalama 12 yaş ve
üzerinde fabllardan yararlanma yoluna gidilmelidir. Kişilik gelişiminin en önemli dönemi sayılan
bu yaşlar, çocukluktan gençliğe geçiş aşamasıdır. Bu evrede doğru bir eğitimle kazandırılabilecek
eleştirel düşünme becerisi, bireyin daha sonraki yaşlarında da etkisini gösterecektir.
Topluma karşı duyarlı, sorumluluk alabilen, eleştirel ve yaratıcı düşünebilen bireylerin yetişmesi
günümüz dünyasında toplumların en birincil hedeflerindendir. Eğitim yoluyla kazandırılabilecek
olan davranış değişikliğinde çocuk kitaplarının ve edebî türlerin etkisi göz ardı edilmemelidir.
Fabl türünden başta ders kitapları olmak üzere, yardımcı kaynak olarak da yararlanmalıdır.
KAYNAKLAR
Altunbay, M. (2015). İlköğretim Türkçe Dersi (6-7-8. Sınıflar) Öğretim Programı’nda Yer Alan
Temel Becerilerin Kazandırılmasında Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin Etkisi (21. Yüzyıl Örneklemi).
Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Arıcı, A. F. ; Ungan, S. (2011). Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker
Yayınları.
Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara. Pegem Yayıncılık.
Sarıyüce, H. L. (2012). Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi I. İstanbul: Nar Yayınları.
Uslu Üstten, A. (2014). İlk Gençlik Edebiyatı. Ankara: Grafiker yayınları.
Yalçın, A. ; Aytaş, G. (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldırım, M. (2009). Yazınsal Türkler. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
Yıldırım, M. (2012). Kısa Anlatı Türleri. İstanbul: Nar Yayınları.
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 591