II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Dede Korkut Hikâyeleri’nin MEB’in tavsiye amaçlı hem ilköğretim hem liseler için hazırlattığı
100 Temel Eser listesinde yer alması eserin değerini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Arı ve Okur’un (2013) ortaokulu bitiren öğrencilerin 100 Temel Eseri okuma durumuna yönelik
yaptıkları araştırma sonucunda ise en çok okunan eserler arasında Dede Korkut Hikâyeleri’nin
olduğu görülmektedir.
Araştırmada Dede Korkut Kitabı’nda yer alan on iki hikâye içerik analizi tekniği kullanılarak
incelenmiştir. Dede Korkut Hikâyeleri’nin çocuk eğitimine hangi değerler kapsamında
yardımcı olduğu, çocuğa hangi mesajları ilettiği ve eğitimde kullanılabilirliğine ait veriler tespit
edilmeye çalışılmıştır. Çıkan sonuçlara göre bir sınıflandırmaya gidilmiş ve sonunda çocuklara
yönelik mesajlar elde edilmiştir. Sınıflandırmada ortaya çıkan başlıklar şunlardır:
1.Ailenin önemi
a) Anne-oğul arasındaki bağlılık
b) Kadına/kocaya verilen değer
c) Babanın önemi
d) Kardeşe bağlılık
e) Erkek çocuğun önemi
f) Çocuk terbiyesi
2.Dini değerler
a) Duanın önemi
b) Peygambere inanma
c) Rüyalara inanma
d) Ölüm inancı
e) Doğru yoldan ayrılmamak (ahlaki kurallar)
3.Toplumsal değerler
a) Yardımlaşma-dayanışma
b) Saygı
c) Tedbirli olma
d) Cesaret
e) Haset etmemek
f) Yalan söylememek
g) Arkadaşlık
h) Vatanseverlik-sadakat
ı) Sır tutma
i) Vefa
j) Misafirperverlik
k) Sorumluluk alma
l) Aklını kullanma (problem çözme)
m) Adil olma
n) Estetik
1. Ailenin Önemi:
Bir toplumun en küçük parçasını oluşturan aile, çocuk için bir rol model durumundadır ve
anne-babanın birbirlerine, çocuğa ve diğer kardeşlerine olan yaklaşımı ya çocuğu toplumda var
eden ya da silikleştiren bir rol üstlenir. Bu açıdan bakıldığında aile bireyleri arasındaki ilişkinin
samimi ve içten olması; güven, huzur ve sevgi üzerine kurulması topluma ışık tutacak ve toplumu
aydınlık yarınlara götürecektir.
Bu başlık altında Dede Korkut Hikâyeleri’nde yer alan anne-oğul arasındaki bağlılık, kadına-kocaya
verilen değer, babanın önemi, kardeşe bağlılık, erkek çocuğun önemi ve çocuk
terbiyesi konuları ele alınmıştır.
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 269