II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Âşıkun hâlin kim bile
Güle karşu hoş ‘ışkıla
Söyle bülbücügüm söyle
Kudret haznesi açıldı
Âleme rahmet saçıldı
Hulle tonları biçildi
Söyle bülbülcügüm söyle (343)
Namaz
Yunus Emre’nin şiirleri dini ve tasavvufi yönden değerlendirildiği zaman içinde çok sayıda
bu alanla ilgili unsurun olduğu görülür. Çocuk eğitiminde bu unsurların ilk bakışta kullanılması
çocuğun zihnî yapısı düşünüldüğünde zordur. Fakat, çocukların İslamî anlamda ilk eğitimleri
esnasında bu şiirler gerek yazıldığı gibi, gerekse sadeleştirilerek rahatlıkla kullanılabilir.
Yunus Emre Divanı’nda da dinî mefhumlar, ibadetler, dinî şahsiyetlerle ilgili çok sayıda şiir
vardır. Bu şiirlerden birçoğu çocuğun yaşına, kavrama yeteneğine göre doğrudan ya da sadeleştirilerek
kullanılabilir. Bunlardan biri de namaza dair beyitlerdir.
Müsülmânam diyen kişi şartı nedür bilse gerek
Tanrı'nun buyrugın tutup biş vakt namâz kılsa gerek (136/1)
San'atun yigregi çün namâzımış hoş pîşe
Namâz kılan kişide olmaz yavuz endîşe (341/1)
Bunların dışında, Yunus Emre’nin şiirlerinden yola çıkılarak çocuklara kelimeler arası
anlam ilişkilerine dayalı eğitim de verilebilir. Bu eğitim esnasında çocuk hem eş ve zıt kavramları
öğrenirken, hem de şiirsel manada zihnî ve ruhî dünyası geliştirilmiş olur.
Aglamak gülmek ‘âşıka dirilmek ölmek ‘âşıka
Kahırla lutfı bir bilür bilmez melûl oldugını (390/4)
İsteridüm Allah'ı buldumısa ne oldı
Aglarıdum dün ü gün güldümise ne oldı (393/ 1)
Yarınum bugün bana hoş bayram dügün bana
Düşde gelür ün bana işidün ahbârını (397/2)
Bütün bu anlatımların yanında, Yunus Emre’nin bazı şiirindeki söz oyunları ve mecazlar
gündelik mantığı ihlâl edecek nitelikte olmasına rağmen, öncelikle içindeki komedi, hiciv ustalıklı
bir söyleyişle son derece yaratıcı ve zekicedir. Bu tür şiirler, çocuğun hem komedi algısını
gelişmesi, hem absürt düşünme yeteneğine katkısı, hem de olaylar ve insanlar arasında mantıksal
bağ kurması açısından önem arz eder. Aşağıdaki mısralar da tasavvufi manada mürşitsiz
tarikat yolunda ilerleme üzerine yazılmasının yanında, çocukların bahsedilen algılarının geliştirilmesi
açısından hatta şiirle ve Yunus Emre ile tanıştırma anlamında başlangıç olarak ele alınmalıdır.
Çıkdum erik talına anda yidüm üzümi
Bostân ıssı kakıyup dir ne yirsün kozumı
Bir serçenün kanadın kırk kanluya yükletdüm
Çifti dahı çekmedi kaldı şöyle yazılı
Bir sinek bir kartalı kaldurup urdı yire
Yalan degül gerçekdür ben de gördüm tozını
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 305