II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

“İstanbul -sahildə şəhər, Park elə bil geldi cana,
Oyanırdı səhər - səhər.
İşıq düşdü xiyabana.
Dekabr ayının sonu.
Elə bil ki, ötdü yolu,
Ağaclar soyunub donu.
Xeyalımda qaygı dolu,
Yuxulayırdı hələ çoxu,
Ürəyində bir məhəbbət,
Görürdüler yaşıl yuxu. Türk şairi Nazım Hikmet. (s. 118)
2- Hayvan sevgisi: Xanımana ƏLİBƏYLİ’nin şiirlerinde ve manzumelerinde kedi, karga,
tilki, leylek, balık, kartal, kurt, kurbağa, serçe, horoz, kirpi, ördek, bal arısı, tavşan,
keçi gibi evcil ve yabanî hayvanlar da yer almaktadır. Bu şiirlerde hayvanlar fabllarda
olduğu konuşturulmaktadır. Böylece çocukların oyun arkadaşı olarak hayvanları daha
yakından tanımları ve sevmeleri hedeflenmektedir. Şiirlerde öne çıkan temalardan birisi
de hayvan sevgisidir. “Hacı leylek” şiiri bunlardan bir tanesidir.
Çuxur məhəlləsində
Bir Hacı leylek vardı;
Palıdın zirvəsində
O sevinclə yaşardı.
Neçə ildir uçur quş,
Sevir bizim həyəti.
Menim gəlbimə qonmuş
Onun da məhəbbəti,
Dağlar başında Şuşa
Palıdın qucağında
Yaşıl goynunu açar;
Neçə balası vardı;
Atlas donlu o quşa
O uca budağında
Qızıl gül ətri saçar. Yazda balalayardı. (s. 22)
Hayvan sevgisini konu alan şiirlerden biri de “Piş-Pişi” adını taşımaktadır. Şiirde okul
yolunda gördüğü bir kediyi besleyen çocuğun duyguları şöyle anlatılır:
Gözləyir məni gündə
Balaca sarı pişik.
Məktəbimiz önündə
Elə bil sözləşmişik.
Əlimdən alıb yeyir
Hər səhər yağlı fətir.
Myao.. elə bil deyir
Sabah yenə gətir. (s. 51)
3- Tabiat (doğa) sevgisi: Kitaptaki şiirlerde doğaya ait unsurlar ve doğa olayları gözümüzün
önüne bir tablo sunar şekilde işlenmektedir. Deniz, dalgalar, dağ, güneş, ay, mevsimler,
çay (ırmak), ağaç, çiçek, gibi doğa unsurları; kar, yağmur, rüzgâr gibi doğa
olayları şiirlerde sıklıkla ele alınmaktadır. Bu şiirlerde çocuklara içinde yaşadığımız tabiat
çeşitli yönleriyle anlatılmaya, tanıtılmaya ve sevdirilmeye çalışılmaktadır.
Tabiat güzelliklerinin ve tabiat olaylarının anlatıldığı şiirlere “Yağış Yağır” şiirini örnek
verebiliriz.
Hələ səhər açılmamış
Şırıltıyla yağır yağış.
Göyler buludları sağır,
Yağış yağır, yağış yağır.
O çəp yağış yağa-yağa,
Bir sərinlik düşər bağa.
Sərv ağacı, söyüd və şam
Hey yuyunar səhər-axşam.
Yorulmadan təbil çalar,
Uzun uzun navalçalar. (s. 24)
610 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu