II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

Giyim-Kuşam:
Giyim, kuşam ait olduğu kültürünün zenginliğine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Bu çeşitliliğe
sebep pek çok etken vardır, bunlardan biri de dinsel etkendir. Romanda da sarık, gül desenli
başörtüsü, uzun mintan gibi kişilerin giyim tarzında bu türden bir etkinin olduğu söylenebilir.
“…Osman Hoca, bugün tepeden tırnağa beyazlar içindeydi. Çizgili beyaz sarığı başındaydı…”
(Kuduz Köpek, s.5-6)
“…Başlarına gül desenli başörtüler takmış, uzun rengarenk mintanlar giymiş köy kadınları…”
(Kuduz Köpek, s.183)
Erkeklerde Bıyık ve Sakal:
Sakal, dindarlığı; bıyık erkekliği simgelemektedir.
“… Osman Hoca, dua etmeye başladı. Herkes ellerini, yukarıya kaldırdı. Osman Hoca, ellini
sakallarına götürdü ve “Âmin” dedi. Diğerleri de aynı şekilde onunla birlikte ellerini sakallarına
götürüp hep birlikte “Âmin” dediler…” (Kuduz Köpek, s.155)
“...Biraz sonra, meydanın öbür tarafında uzun boylu, pala bıyıklı bir genç öne çıktı…” (Kuduz
Köpek, s.12)
Düğünde Para Saçma:
Düğünlerde gelin ve damat arabasının önünü kesen çocuklara para saçılması, gelinin başına para
saçılması, paranın bereketle ilişkilendirildiğini düşündürmektedir.
“…Çocuklar gelin ve damat arabalarının önünü kesmişlerdi. Hepsi birden arabanın etrafına
üşüştü ve arabanın camlarına yapıştı. Bu iki arabadan para saçılacağını biliyorlardı…” (Kuduz
Köpek, s.86)
“…Gelinin yanındaki sağdıçlar, gelini arabadan indirdiler. Gelinin başında, kırmızı bir başörtüsü
vardı. Ailenin kadınlarından birkaç kişi, bozuk para ve buruşmuş banknotları, avuç avuç
gelinin başına saçtılar…” (Kuduz Köpek, s.87)
Cenaze Kaldırılırken Kadın:
İslâm dini akidelerinde, cenazeyi taşıma ve cenazeyle gitme vazifesi erkeğindir. Kadının cenazeyle
gitmesi, hoş karşılanmaz. Roman da Tuvak’ın babasının tabutunu taşıyana erkeklerin Tuvak’ın
annesi Gözel’i, mezarlığa gelmemesi hususunda uyardıkları görülmektedir.
“…Köyün erkekleri ona, “Hey Gözel, dön! Kadınlar mezarlığa gelemez, iyi değil. Dediler…”
(Kuduz Köpek, s.131)
Ağıt Yakma:
Genellikle ölen kişinin arkasından duyulan derin üzüntüyü ifade etmek için söylenen ezgili sözlere
ağıt; bu ezgili sözleri söyleyen kişiye de ağıtçı denilmektedir. Romanda, Tuvak’ın halası,
ölen kardeşinin arkasından şöyle ağıt yakmaktadır:
Halı Dokuma:
Ezizim gitdi elden (Yitirdim canımın canını!)
Yalnız kaldım neylayin (Yalnız kaldım neyleyim)
Elimden gelcek iş yok (Elimden gelen bir şey yok)
Gıy ızında ağlayın (Bırakın onun için ağlayayım)
Gıratıma müneyin (Beyaz atıma bineyim)
Dağa, düz çapayın (Dağ, bayırda koşayım)
Elden giden doğanmı (Yitirdim kardeşimi)
Nirden gözlap tapayın (Nerden arayıp bulayım) (Kuduz Köpek, s.132)
Tarım, hayvancılık, balıkçılık gibi ekonomik faaliyetler içerisinde halı dokuma, daha çok kadınlara
ayrılmış, düşük gelir sağlayan bir iş koludur. Romanda, Tuvak’ın annesi evin geçimini halı
dokuyarak sağlamaya çalışır ancak bu işten kazandığı para emeğini tam olarak karşılamaz.
246 II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu