II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

MUZAFFER İZGÜ’NÜN ROMANLARINDA ÇOCUK GÖZÜYLE
YOKSULLUK
Sevgül TÜRKMENOĞLU *
ÖZET
Muzaffer İzgü, Türk çocuk edebiyatı sahasının önemli yazarlarından biridir. Yoksul bir ailede
büyüyen İzgü, çocukluğunda bu yoksulluktan dolayı hayata çok erken atılmak zorunda kalmıştır. Bu durum
onun yazarlığının şekillenmesine de katkı sunmuş, eserlerinde sıkça yer verdiği yoksulluğu derinlemesine
ele almasını sağlamıştır. Özellikle çocuk kahramanların anlatıcı konumunda olduğu romanlarındaki
yoksulluk, hayatı öteleyen, hayata küsmeye sebep olan bir algı olarak ele alınmaz; aksine hayattan
bir beklenti içinde olmayı ve geleceğe ümitle bakmayı yansıtması yönüyle dikkat çeker. Yazarın bu tutumu
yoksulluğu okuyucunun gözünde itici bir kavram olmaktan çıkarır ve yumuşatır. Roman kahramanları,
özellikle de çocuk kahramanlar, yoksulluğun getirdiği sıkıntılara göğüs gererken hayat küsmezler.
Herhangi bir suça bulaşmazlar. Beklentilerinden ve hayattan uzaklaşmazlar.
Bu çalışmada İzgü’nün, anlatıcıları birer çocuk olan dört romanında yoksulluğun çocuk gözüyle
yansıması değerlendirilecek ve yazarın yoksulluğa çocuk penceresinden bakışı ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Muzaffer İzgü, yoksulluk, roman
GİRİŞ
Yoksulluk, Türk edebiyatında öteden beri işlenen konulardan biridir.
Yoksulluğun insan ruhunda oluşturduğu algı; yaşa, zaman ve mekâna göre farklılık arz
eder. Bir çocuğun muhayyilesindeki yoksulluk algısı hiç şüphe yok ki, bir yetişkinin bakış açısından
daha farklı ve en basit ifadesiyle daha az acı verici mahiyettedir. Kendisi de yoksul bir
çocukluk geçirmiş olan İzgü, bu kavrama yabancı olmayışının avantajını da kullanarak yoksulluğu
hayat mücadelesini şekillendiren bir kavram şeklinde verir.
Nurdan Gürbilek, Kemalettin Tuğcu’nun “fakir ama haysiyetli çocuklar” üzerinden
verdiği yoksulluğa karşılık Orhan Kemal’in, “hikâyeleri sübyan koğuşunda sonlanan suçlu çocuklar”ı
işlediğini söyler.(Gürbilek, 2015: 78) İzgü’nün yaklaşımı Tuğcu ve Kemal’den farklıdır.
İzgü, kendisinin de âşinası olduğu yoksulluğu farklı bir bakış açısıyla yansıtır. Bu kavramı
salt bir eziklik, zavallılık ve mağduriyet üzerinden vermez.
İzgü’nün yoksulluğu veriş tarzındaki en dikkat çekici nokta mutluluk ve ümit kavramlarının
öne çıkmasıdır. Yazarın romanlarındaki yoksul çocuklar ne hayatın “siyah beyaz” renkleri
arasında sıkışmış ve nihayetinde “siyah”a kaymış ve kader çizgileri “arabeskleşmiş” suçlulardır,
ne de bedbin bir realizmin şekillendirdiği, büyümüş de küçülmüş, çocuk olmaktan vazgeçmiş
yetişkinlerdir. İzgü, bu kavrama yabancı olmayışının avantajını da kullanarak yoksulluğu hayat
mücadelesini şekillendiren bir olgu şeklinde verir.
*
Yrd. Doç. Dr., Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü, se_cabaz@hotmail.com
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 389