II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

4. SONUÇ
Hareketli ve sürükleyici bir tür olan gezi yazıları, çocuk edebiyatı içerisinde yeterince istifade
edilmemiş türler arasındadır. Değişik edebî türlerin yer aldığı çocuk dergilerinde taze izlenimlere
dayanan ve özgün gezi yazılarının varlığı sevindiricidir. Buna rağmen anılan türün özelliğinden
koparılarak değişik amaçlar için araç haline getirilmesi de üzüntü vericidir.
Gonca dergisindeki gezi yazılarında ziyaret edilen okullarla ilgili övücü dil ve yüceltici bakış
açısı hemen dikkati çekmektedir. Bu durumun gruba mensup özel okullardaki çocuklar arasındaki
mensubiyet ilişkisini kuvvetlendirdiği kadar, anılan bu okullarda okumayan çocuklarda tam
tersi bir etki oluşturabileceği ileri sürülebilir.
Yazara bu gezileri esnasında mutlaka okulun bir öğretmeni eşlik etmekte ve bu öğretmen övgülerle
tanıtılmaktadır. İnceleme kapsamındaki sayılarda sadece Sinop şehri değişik yönleriyle
geniş olarak tanıtılmaya çalışılmıştır.
TRT Çocuk Dergisi’ndeki gezi yazıları, yukarıda da değinildiği gibi ikiye ayrılmaktadır. “Gezgin”
üst başlığını taşıyanlar ve “Hopisu İle Düş Peşime” üst başlığını taşıyanlar. İlk gruba giren
metinler, gerçekten anılan ülkeyi/şehri gezmiş, orada edindiği izlenimleri, önceki bilgileri ile
kendi zihninde bir araya getirerek, sanatsal bir bakış açısı ile okuyuculara sunmuştur. “Hopisu
İle Düş Peşime” başlığı ile yayımlanan metinler ise bilgi verici yazılara gezi yazısı kılıfı giydirilmeye
çalışılmasıyla meydana gelmiş, edebî açıdan defolu metinlerdir. “Hopisu” adlı hayali
karakterin, gezi yazısı gibi gezilip görülen yerlerden edinilen intibaların anlatılmasının söz konusu
olduğu gerçekçi bir tür için iyi bir seçim olmadığı ortadadır.
Son söz olarak TRT Çocuk Dergisi’nde yer alan Gezgin üst başlıklı metinler çocuklar için gezi
yazısının nitelikli örnekleri olarak görülebilir. Bu metinlerde gezilen görülen yerler okuyucularla
paylaşılırken yazarın geçmiş yaşantıları ve tecrübeleri de anlatıma dâhil edilmektedir. Böylece
metinler daha samimi ve akıcı hale gelmektedir. Derginin yayımcı değiştirmesi ile içerikte
yer bulan “Hopisu ile Düş Peşime” üst başlıklı metinlerdeki soğukluk ilk etapta dikkati çekmektedir.
Bu yazılar için yazarın herhangi bir seyahat yapmadığını söylemek mümkündür. Gonca
dergisindeki örnekler ise şekil itibariyle gezi yazısı gibi görülse de gerçekte bu türün özelliklerini
tam olarak yansıtmamaktadır. Gidilen şehirlerin sınırlı bir şekilde tanıtıldığı bu metinlerde
asıl odak noktası bazı okulların ve derginin kendisinin tanıtımının yapılmasıdır.
KAYNAKLAR
Akbayır, Sıddık (2010). Çocuğum Neyi Okumalı? Ankara: Pegem Akademi.
Dayıoğlu, Gülten (2013). Okyanuslar Ötesine Yolculuk. İstanbul: YKY.
Dayıoğlu, Gülten (1991). Kafdağı’nın Ardına Yolculuk. Ankara: Üner.
Nas, Recep (2006). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem A.
Oğuzkan, Ferhan (2001). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı.
Özdemir, Emin (2007). Yazınsal Türler. İstanbul: Bilgi Yayınları.
Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 629