II ULUSLARARASI ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU

şekillendirme, bilimsel keşifler ve bulgular, gelecekle günümüz arasında irtibat ve bağın
kurulması, çocukları bilgilendirme, düşündürme, eğitme açısından bu janrın imkanları geniştir.
Bilim-kurgu janrında kaleme alınan eserlere çağdaş çocuklar daha fazla ilgi göstermektedirler.
Çağdaş çocuk nesrinde, bu alanda eserleri öğrenciler tarafından severek okunan yazarlardan biri
de Reyhan Yusifgızı’dır. Uzmanlık alanı matematik olan Reyhan Yusifgızı yazarlığa 1995
yılında başlamış, ilginç hikayeleriyle çocukların sevgilisine dönüşmüştür. Son yıllarda yazarın
“Herkesten Güzel” (2011), “Mutlu Arı”, (2012), “Yeşil Gözlü Kız” (2010), “Aysu” (2012),
“Yıldız Perisi” (2014), “Zamanın Esrileri” (2014), “Matematik Eğlenceli Olabilirmiş” (2014)
kitapları yayınlanmıştır. Eserlerinde genellikle bilim-kurgu metodu yegleyen, Reyhan
Yusifgızı’nın eserlerinde çağdaş bilimin başarılarından bahsedilmekte, kainat, tabiat, yer küresi,
coğrafya, astronomi, matematik vs. bilim alanlarıyla ilgili ilginç bilgiler verilmekte, çocuklara
bilimsel bilgilere sahip olma, çağdaş bilimin başarılarından haberdar olma alışkanığı
aşılanmaktadır. Kısaca bu metot “onun eserlerinin başarısı şeklinde değerlendirilebilir”. Reyhan
Yusifgızı’nın bilim-kurgu janrında kaleme aldığı, ilk bakışta Egzüperi’nin “Küçük Şehzade”sini
andıran “Yeşil Gözlü Kız” hikayesi, 2009 yılında Ankara’da düzenlenmiş uluslar arası kongrede
ödül kazanmış, Türkçeye çevrilmiştir. Eser kozmik kaza sonucunda Dünya’ya düşmüş oniki
yaşlı uzaylı Lemi’nin başından geçen olaylardan bahsetmektedir. Uzay gemisinde kızkardeşini
gezdiren Kaan’ın kainat, Dünya, galaksi, farklı gezegenlerin özellikleri, yıldızlar ve onların
dizilişi, önemi, Güneş sistemiyle ilgili söyledikleri, küçük okurlara çeşitli bilim alanlarıyla ilgili
bilgi sahibi olma imkanı sağlamaktadır:
“Jüpiterin diyametresi 150000 km’ye yakındır, yani Dünyadan 11 kat büyüktür-diye
Kaan açıkladı,-o, Güneş sisteminde büyüklüğü ile birinci, parlaklığıyla ise Venüs’ten sonra
ikinci yerdedir. Bizim uzay gemimiz Jüpiter’in yüzeyine inemez. Çünkü, bu gezegen tamamen
gazlardan oluşmaktadır, yüzeyi yoktur!” (Yusifgızı, 2010, s. 5)
Eserde Jüpiter, Venüs, Mars, Dünya ile ilgili geniş bilgi sahibi olmak mümkündür.
“Dünyanın yüzde 70’i sudur: göller, denizler, okyanuslar vs. mavi renkte görünür. Bu
gezegende yaşam için gereken her şey vardır: hava, su, toprak. Gezegen zengin flora ve faunaya
sahiptir, fakat burada asıl yeri insanlar işgal etmektedir. Onlar görünüşte bize benzeseler de,
farklıdırlar. Onlar tüm gezegeni etkileyip, değişmektedirler.” (Yusifgızı, 2010, 5)
Dünyanın yüzeyine inmeden önce kardeşinden zengin bilgiler elde eden uzaylı Lemi,
Dünyada çeşitli tabakalardan olan insanlar ve ilginç olaylarla karşılaşmaktadır. Dünyanın
olumluluk ve olumsuzluklarıyla ilgili bağımsız düşünür. Yazar Lemi’yi farklı çevre ve
insanlarla, çöpleri karıştıran Ema teyzeden tutmuş bekçi, Aysel, Kenan, Rüstem, Aida teyze vb.
ile karşılaştırmaktadır. Tüm bunlar Dünya insanı ve onların iyi ve kötü yönleriyle ilgili
kendisinde geniş tasavvur oluşturmaktadır.
Yazar çoğu zaman çocuklara direkt, bazen de dolaylı olarak öğüt vermekte, çocuklarda
kötü alışkanlıkların önünü kesmek amacıyla onları ilginç olaylarla karşılaştırmaktadır. Örneğin,
uzaylı kız parkta çocukları görüp onlarla oynamak ister, Ema teyze buna razı olmaz. “Lemi
dediğini kabul etmese de, sözünden çıkmadı, oturup akşamı beklemeye başladı. Çünkü ne kadar
serbest büyümüş olsa da, kendisinden yaşça büyük olan daha deneyimli insanların sözünü
dinlemeye alışmıştı.” (Yusifgızı, 2010: 22)
Veyahut yalan konuşmanın durumdan asılı olmayarak hiçbir zaman olumlu bir durum
olmadığını çocuklara anlatmaktadır. Yeri geldiğinde onlara akıllı öğütler vermektedir.
Yazar Lemi’nin düşünceleriyle Dünya insanlarının kendileri için önemli, değerli
olanlarının değerini gerektiği şekilde bilmemeleri, doğaya, canlı varlığa karşı insanın biganeliği
ve üretici ilişkilerini ilginç anlamlandırmalar üzerinde kurmakta, çocuklara değerli ve gerekli
olan varlıkların kıymetini bilmeyi, ilgi göstermeyi şablon şeklinde değil, bu itinasızlığın hangi
felaketlere yol açacağını anlatmakta, onları düşündürmektedir. Kendilerine başka gezegenlerde
yaşayanlarla irtibata geçmeye izin verilmediğini söyleyen Lemi, bunun anlamını dünyaya
indikten sonra gördüklerine ve gözlemlediklerine dayanarak anladığını bildirmektedir. Lemi:
“...Yer insanları kainat yasalarına uymamaktadırlar. Onlar gezegenin flora ve faunasına zarar
veriyor, atıklarla çevreyi kirletiyor, doğal kaynakları mahvediyorlar. Uzay boşluğundan
II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu 57